نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی

3 دانشیار، علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

4 استادیار، علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی، گروه شیمی، واحد قائمشهر

چکیده

چوب گونه اقاقیا[1] از دوام بیولوژیکی بسیار زیادی برخوردار است، به طوری که درخت آن به صورت پراکنده به‌عنوان یکی از گونه­های دست­کاشت در بیشتر نقاط کشور بخصوص در نواحی نیمه‌خشک و خشک به‌منظور تثبیت نیتروژن خاک کاشته شده‌ است. استخراج مواداستخراجی این گونه با استفاده از حلال هگزان، به روش خیساندن در حلال و در مدت زمان 15 روز انجام شد. میانگین درصد مواداستخراجی هگزانی چوب درون اقاقیا 4/8 درصد تعیین گردید. شناسایی ترکیب‌های شیمیایی در نمونه­های استخراج شده با استفاده از دستگاه GC/MS انجام شد. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد که با درصدهای متفاوتی فقط در چوب‌درون وجود دارند. فراوانترین ترکیب موجود در عصاره هگزانی چوب درون اقاقیا، هگزا دکانوییک اسید، به صورت مشتق تری متیل سایلیل استر، به میزان 39/13 درصد بوده که از دسته اسیدهای چرب اشباع شده است. مهمترین اسیدهای چرب اشباع نشده شناسایی شده در چوب‌درون این گونه شامل 9، 12- اُکتا دکا دی­انوییک اسید (Z،Z)- (10/10 درصد) می­باشد. از فراوان­ترین آلکان­­های شناسایی شده در چوب‌درون این گونه، تترادکان (88/6 درصد) و هگزادکان (15/6)، بود. همچنین اسکوالن به‌عنوان یکی از روغن­های هیدروکربنی به میزان 17/1 درصد شناسایی شده است که در صنعت سرم‌سازی برای از بین بردن بیماریهای ویروسی حیوانات از آن استفاده شد.



[1]-Robinia spp.

کلیدواژه‌ها

- پارساپژوه، د.، 1368. جزوه حفاظت چوب. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحه 136.
- حسینی هاشمی، س. خ. پارساپژوه، د. خادمی­اسلام، ح. میرشکرایی، س. ا. و حمصی، س. ا.، 1385. شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در مواد استخراجی چوب درون گردو شمال ایران به روش کروماتوگرافی گازی- طیف­سنجی جرمی، مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی، سال دوازدهم، شماره (4): صفحات 947-939.
- خضرایی، ل. و میرشکرایی، س. ا.، 1384. جداسازی و شناسایی ترکیب‌های لیپوفیلیک موجود در عصاره چوب و پوست راش با استفاده از فنون کروماتوگرافی گازی- طیف­سنجی جرمی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فنی، دانشگاه پیام نور، صفحه 1.
- شوستروم، ا.، 1993. مبانی و کاربردهای شیمی چوب، ترجمه میرشکرایی، س. ا.، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، صفحه 102.
- شوستروم، ا. و آلن، ر.، 1999. روش­های تجزیه در شیمی چوب، ترجمه میر شکرایی، س. ا. و صادقی فر، ح.، دانشگاه پیام نور، تهران، صفحات 134-132.
-Adams, R.P. 1995. Identification of Essential oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectrometry, 1st Edn., Allured Publishing Co., Illinois, USA., ISBN, 0-931710-42-1.
-Adams, R.P. 2001. Identification of Essential oils Components by Gas Chromatography Quadrupole Mass Spectrometry, 1st Edn., Allured Publishing Co., Illinois, USA., ISBN, 0-931710-42-1.
-Ajuong, E-M.A., and Breese, C.M. 1998. The role of extractives on short term creep in compression parallel to grain of Pai wood (Afzelia Africana Smith). Wood Fiber Sci. 29 (2): 161-170.
-Anon, 1999. American Wood Handbook, Wood as an engineering material, Gen. Tech. Rep. FPL-GTR-113. Forest Prod. Lab.USDAForest Serv. Madison, WI. 436 pp.
-Artaud, J., Iatrides, M-C., and Gaydou, E.M. 1984. Co-occurrence of Δ5- and Δ7- sterols in two Gleditsia species, A reassessment of the sterol composition in oils rich in Δ7 sterols, Phytochem. 23 (10): 2303-2306. 
-Clausen, C. A, and Green, F. 2009. New approaches to wood protection. Wood and Fiber Product Seminar, VTT and USDA Joint Activity.
-Combaut, G. 1986. GC-MS on plant sterol analysis, Gas chromatography/Mass Spectrometry, H.F. Linskens and J.F. Jackson, eds., Spronger-Verlag, Berlin.
-Duke, J.A. 2000. Dr. Duke’s phytochemical and ethnobotanical databases, [Online] Available at (http://www.ars-grin.gov/duke/), (posted 10 March 1998).
-Fereire, C.S.R., Pinto, P.C.R., Santiago, A.S., Silvestre, A.J.D., Evtuguin, D.V., and Neto, C.P. 2006. Comparative study of lipophilic extractives of hardwoods and corresponding ECF bleached kraft pulps, BioResources 1 (1): 3-17. 
-Goad, J.L. 1991. In: Charlewood BV, Banthorpe DV, editors. Methods in plant biochemistry, Vol. 7. London: Academic Press, p. 369-434.
-Hillis, W.E. 1970. Distribution, properties and formation of some wood extractives, Wood Sci. Technol. 5: 272-289. 
-Hillis, W.E. 1970. Heartwood and tree exudates, Springer-Verlog, Berlin, Germany. 26 pp.
-Julian, D. and Konig, W.A. 1988. The Atlas of spectral Data of Sesquiterpene Hydrocarbons, E.B. Verlag, Harburg.
-Kovats, E. 1958. Characterization of organic compounds by gas chromatography,Part 1. Retention, indices of aliphatic halides, alcohols, aldehydes, and ketones, Helv. Chim. Acta 41: 1915-1932.
-Kensuke, N., and Miyake, Y. 1987. Phenolic compounds from the heartwood of European oak and barandy, Mokuzai Gakkaishi 33: 408-415
-Laks, P.E. 1991.The chemistry of wood bark, Pages 257-330 in D. N.-S. Hon and N. Shiraishi, eds. Wood and cellulosic chemistry, Marcel Decker Inc., New York and Basel.
-Lutomski, K., and Surminski, J. 1965. The effect of the substances causing the luminescence of Robinia pseudoacacia wood on its natural durability. For. Abst. 26 (3): 470.
-Meszaros, E., Jakab, E., and Varhegyi, G. 2006. “TG/MS, Py-GC/MS and THM-GC/MS study of the composition and thermal behavior of extractive components of Robinia pseudoacacia, J. Anal. Appl. Pyrolysis 79: 61-70.
-Moreau, R.A., Powell, M.j., and Hicks, K.B. 1996. J. Agri. Food Chem. 44 (21): 49-54.
-Moreau, R.A., Whitaker, B.D., and Hicks, K.B. 2002. Phytosterols, phytostanols, and their conjugates in foods: structural diversity, quantitative analysis, and health-promoting uses, Progress in Lipid Research 41: 457–500.
-Panshin, A.J., and De Zeeuw, C. 1980. Text book of wood technology, Vol. I. 3rd ed., McGraw-Hill Co., New York, NY 643 pp.
-Peitarinen, S., Willför, S., and Holmbom, B. 2003. Wood resin in Acacia Mangium and Acacia crassicarpa wood and knots, Appita J. 57 (2): 146-150. 
- Sefidkon, F., Agha-Vali Jamaat, A., Alinia Rudsari, M., and Jimand K. 2004. Extraction, separation, and identification of flavonoides (Quercetine and Robinine) from Robinia pseudoacacia L., [Online] Available at (http:// www.SID.ir), Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research 20 (1): 19-38.
- Smith, A.L., Campbell, C.L., Diwakar, M.P., Hanover, J.W., and Miller, R.O. 1989.  Extracts from black locust as wood preservatives: a comparison of the methanol extract with pentachlorophenol and chromated copper arsenate, Holzforschung 43: 293-296.
-Rencoret, J., Gutierrez, A. and del Rio, J. C. 2007. Lipid and lignin composition of woods from different eucalypt species. Holzforschung 61, 165-174.
-Roux, D.G., and Paulus, E. 1962. Condensed tannins, 13. Interrelationships of flavonoid components from the heartwood of Robinia pseudoacacia, Biochem. J. 82: 324-330.
-Rowe, J.W., and Conner, A.H. 1979. Extractives in eastern hardwoods: A review, Gen. Tech. Rep. FPL-18, Madison, WI: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Forest Products Laboratory, 67 pp.
-Rudman, P. 1963. The causes of natural durability in timber, part XI. Some test on the fungi toxicity of wood extractives and relate compounds, Holzforschung 17 (2): 54-57.
-Sadeghifar, H., Sheikhi, A., Khalilzadeh, M. A., and Ebadi, A. G. 2011. Heartwood Extractives of Iranian Morus alba Wood. J. Chem. Soc. Pak., Vol. 33, No. 1.
-Satoh, M., Kuroda, Y., Yoshida, H., Behney, K. M., Mizutani, A., and Akaogi, J., et al. 2003. Induction of lupus-related auto-antibodies by adjuvant, J Autoimmun 21: 1-9.
-Thevenon, M-F., Roussel, C., and Haluk, J-P. 2001. Possible durability transfer from durable to non-durable wood species, the study case of teak wood, The International Research Group on Wood Preservation, IRG/WP 01-10392. 
-Wang, J., Li, J., Li, S., Freitag, C., and Morrell, J.J. 2011. Antifungal activity of Cunninghamia lanceolata heartwood extractives, BioResources, 6 (1): 606-614.
-Xiao, B., sun, X.F., and sun, R.C. 2001. Extraction and characterization of lipophilic extractives from rice straw chemical composition, Journal of wood chemistry and technology, 21: 397-411.