نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس‌ارشد صنایع چوب و کاغذ، باشگاه پژوهشگران جوان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار گروه فناوری خمیر و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 دانشجوی دکترای صنایع چوب و کاغذ، باشگاه پژوهشگران جوان، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
چکیده
این پژوهش به بررسی اثر ارتفاع و رقم، بر ویژگی‌های مورفولوژیکی پوست و بخش چوبی (Core) ساقه گیاه توتون (Nicotiana tabacum) پرداخته است. همچنین در این تحقیق اثر رقم بر روی خواص شیمیایی ساقه این گیاه بررسی شد. رقم‌های منتخب، بارلی و ویرجینیا بودند و ارتفاع‌های مورد مطالعه 5، 50 و 75 درصد کل ارتفاع تنه درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که طول، قطر و ضخامت دیواره الیاف پوست از الیاف بخش چوبی بیشتر است. به طوری که آنالیز شیمیایی اجزای مختلف ساقه نشان داد که می‌‌زان سلولز و خاکستر پوست بیشتر از بخش چوبی ساقه توتون بوده، اما مقدار لیگنین پوست به طور قابل توجهی کمتر از بخش چوبی ساقه توتون است. مقدار مواد استخراجی نیز در پوست کمتر بود. به نحوی که نتایج آماری نشان داد که طول و ضخامت دیواره الیاف پوست رقم بارلی بیشتر از رقم ویرجینیا است، اما اختلاف معنی‌داری بین خواص مورفولوژیکی الیاف چوب این دو رقم وجود نداشت. به طوری که درصد سلولز رقم بارلی بیشتر از رقم ویرجینیا بوده و درصد لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر رقم بارلی کمتر است. همچنین نوع رقم، اثر معنی‌داری بر روی درصد اجزای تشکیل دهنده ساقه توتون نداشت. بنابراین نتایج نشان داد که طول، قطر و ضخامت دیواره الیاف پوست با افزایش ارتفاع کاهش می‌‌‌یابد، اما در بخش چوبی ساقه توتون فقط طول الیاف با افزایش ارتفاع کاهش یافت و ویژگی‌های دیگر الیاف چوب تحت تأثیر ارتفاع رفتار متفاوتی از خود نشان دادند. به‌علاوه، درصد پوست و مغز (Pith) با افزایش ارتفاع افزایش و درصد بخش چوبی با افزایش ارتفاع کاهش یافت. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به ابعاد فیبر و ترکیب‌های شیمیایی، ساقه توتون ماده اولیه مناسبی برای تولید خمیر کاغذ می‌‌‌باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)