نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اصغر طارمیان ¹
• زینب فروزان ²
• امیر سپهر ²
• هادی غلامیان ²
• رضا اولادی ³

¹ دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

در این پژوهش، ویژگی­های فیزیکی، آناتومی و رفتار خشک­شدن چوب نخل (Phoenix dactylifera L.) مورد مطالعه قرار­گرفت. برای این منظور، چهار اصله درخت نخل کهن­سال از شهرستان بم در استان کرمان قطع شد. سپس تخته‌هایی به ابعاد 300 × 50 × 30 میلی­متر در راستای مغز به پوست و از ارتفاع برابر سینه تهیه شده و پس از اندازه‌گیری رطوبت سبز و جرم ویژه، در یک خشک­کن نیمه صنعتی و مطابق برنامه ملایم چوب خشک­کنی تا رطوبت حدود 8% خشک شدند. علاوه‌براین، نزدیک‌ترین تخته به مغز و پوست برای مطالعات میکروسکوپی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که رطوبت­سبز چوب نخل در دامنه 150-­260­ درصد و جرم­ویژه آن در دامنه 25/0-39/0 متغیر بود و از مغز به طرف پوست بر مقدار رطوبت ­سبز آن افزوده و از جرم­ویژه آن کاسته شد. مطالعات آناتومی و تجزیه و تحلیل آماری نیز نشان داد که بین میانگین تعداد حفرات آوندی و تعداد دستجات­آوندی در مغز و پوست تفاوت چندانی وجود نداشته ولی میانگین مساحت حفرات­آوندی در ناحیه مغز بمراتب بیشتر بود. نتایج همچنین نشان دادند که سرعت خشک­شدن تخته­های نخل بالا بوده و پس از 7 روز به رطوبت ­نهایی حدود 8 درصد رسیدند. سرعت خشک­شدن نمونه­های نزدیک پوست بیشتر از نمونه­های نزدیک مغز بوده و در هیچ یک از تخته­های نخل عیوب مربوط به تغییر شکل (تاب، خمیدگی، کمانی، ناودانی) و ترک­های سطحی رخ نداد.

کلیدواژه‌ها

• نخل
• خشک کردن
• ویژگی‌های فیزیکی
• آناتومی