رضا اولادی؛ حمید رضا یاوریان؛ محمدحسین صادقزاده حلاج؛ کامبیز پورطهماسی
چکیده
درخت گز شاهی، گونهای مقاوم به خشکی است که از نظر زیست-محیطی مهم بوده و چوب آن در برخی کشورها، کاربرد تجاری دارد. هدف از این پژوهش مقایسه جمعیتهای گوناگون این گونه از نظر نرخ رشد قطری (پهنای حلقه رویش)، توان سازگاری فیزیولوژی (ویژگیهای آوندی) و ویژگیهای کاربردی چوب (بیومتری الیاف) بود. بررسی بر روی پایههایی ده ساله از شش جمعیت ...
بیشتر
درخت گز شاهی، گونهای مقاوم به خشکی است که از نظر زیست-محیطی مهم بوده و چوب آن در برخی کشورها، کاربرد تجاری دارد. هدف از این پژوهش مقایسه جمعیتهای گوناگون این گونه از نظر نرخ رشد قطری (پهنای حلقه رویش)، توان سازگاری فیزیولوژی (ویژگیهای آوندی) و ویژگیهای کاربردی چوب (بیومتری الیاف) بود. بررسی بر روی پایههایی ده ساله از شش جمعیت این گونه انجام شد که پیشتر از مناطق مختلف ایران (قم، کاشان، خاش، زابل، گرمسار و یزد) گردآوری و در گرمسار کاشته شده بودند. نتایج نشان داد که جمعیت گرمسار بیشترین قطر و رشد عرضی را در بین جمعیتها دارد. این جمعیت با کوچک نگه داشتن آوندها و در عوض افزایش چشمگیر تعداد آنها بهترین استراتژی را برای سازگاری با اقلیم سرد و خشک از خود نشان داد. همین امر دلیل رشد بهتر عرضی آن نیز بوده است. باآنکه ویژگیهای بیومتری الیاف و نسبتهای کاغذسازی بین جمعیتها اختلاف آماری معنیداری نشان داد اما این اختلافها آنقدر فاحش نبودند که درعمل تاثیر مهمی در کیفیت کاغذ حاصله داشته باشند. از این رو، با آنکه جمعیت یزد از نظر پارامترهای کاغذسازی کیفیت بهتری داشت ولی گزینش جمعیت برتر برای این صنعت تنها با اتکا بر بیومتری الیاف درست نبوده و باید به ویژگیهای دیگر چون حجم چوب تولیدی، سازگاری با رویشگاه و نرخ زندهمانی نهالها اهمیت بیشتری داد. همبستگی مثبت یافت شده بین پهنای حلقههای رویشی و طول الیاف از منظر زراعت چوب بسیار مطلوب است چراکه تیمارهایی که به افزایش سرعت رشد میانجامند، درعینحال ویژگیهای الیاف را نیز بهبود خواهند بخشید. درمجموع میتوان نتیجه گرفت که جمعیت گرمسار بهترین گزینه برای کاشت و پرورش گز شاهی از نظر تطبیقپذیری با محیط و زراعت چوب است.
فیزیک و مکانیک چوب
هادی دشتی؛ کامبیز پورطهماسی؛ اصغر طارمیان
چکیده
در این پژوهش تاثیر پیش تیمار حرارتی در محیط نیتروژن بر خواص صوتی چوبهای گردو و توت بررسی شد. برای این منظور تختههایی به ابعاد 20×20×300 میلیمتر و با رطوبت سبز از ناحیه چوببرون تهیه شد. تیمار حرارتی در دماهای 140 و 160 درجه سانتیگراد برای مدت 30 و 60 دقیقه و در فشار 2 پاسکال انجام شد. پس از تیمار حرارتی، نمونهها به روش جابجایی هوای ...
بیشتر
در این پژوهش تاثیر پیش تیمار حرارتی در محیط نیتروژن بر خواص صوتی چوبهای گردو و توت بررسی شد. برای این منظور تختههایی به ابعاد 20×20×300 میلیمتر و با رطوبت سبز از ناحیه چوببرون تهیه شد. تیمار حرارتی در دماهای 140 و 160 درجه سانتیگراد برای مدت 30 و 60 دقیقه و در فشار 2 پاسکال انجام شد. پس از تیمار حرارتی، نمونهها به روش جابجایی هوای گرم در یک کوره آزمایشگاهی در دمای 50 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 50 درصد و سرعت هوای 1 متر بر ثانیه تا میانگین رطوبت نهایی 8 درصد خشک شدند. مدول الاستیسیته دینامیک و میرایی ارتعاش با استفاده از آزمون صوتی تیر دو سر آزاد قبل و بعد از خشککردن نمونهها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تیمار حرارتی در دمای 140 درجه سانتیگراد برای مدت 30 دقیقه تاثیر معنیداری بر پارامترهای صوتی هیچ یک از چوبها نداشت. در مقابل، تیمار حرارتی در دمای 160 درجه سانتیگراد موجب افزایش معنیدار در مدول الاستیسیته دینامیک و بهبود کیفیت ارتعاشی چوبهای گردو و توت شد. نتایج طیفسنجی مادون قرمز و پراش اشعه ایکس نشان داد که بر خلاف چوب توت، در چوب گردو تخریب پلیمرهای دیوار سلولی و افزایش میزان بلورینگی در اثر تیمار حرارتی در دمای 160 درجه سانتیگراد رخ داد.
تبدیل مکانیکی چوب و اتصالات چوبی
مصیب دالوند؛ قنبر ابراهیمی؛ کامبیز پورطهماسی
چکیده
در این پژوهش تاثیر طول پایه (طول نفوذ) منگنه و تعداد آن بر ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح و لبه چند سازه لایهای (LVL) ساخته شده از گونه صنوبر مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی برای آزمون ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح از منگنه با طول نفوذ 3 و 4 سانتیمتری و برای آزمون ظرفیت نیروی انفصال لبه از منگنه با طول نفوذ 3، 4 و 5 سانتیمتری ...
بیشتر
در این پژوهش تاثیر طول پایه (طول نفوذ) منگنه و تعداد آن بر ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح و لبه چند سازه لایهای (LVL) ساخته شده از گونه صنوبر مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی برای آزمون ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح از منگنه با طول نفوذ 3 و 4 سانتیمتری و برای آزمون ظرفیت نیروی انفصال لبه از منگنه با طول نفوذ 3، 4 و 5 سانتیمتری استفاده شده است. تعداد منگنه در 4 سطح (2، 3، 4 و 5 عدد) برای هر دو آزمون به عنوان متغیر انتخاب شد. نتایج نشان دادهاند که با افزایش طول نفوذ منگنه ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح به طور محسوسی افزایش پیدا میکند. ظرفیت انفصال منگنه در لبه LVL با افزایش طول نفوذ از 3 به 4 سانتیمتر روند صعودی دارد ولی این روند از طول نفوذ 4 به 5 سانتیمتری نامحسوس است. ظرفیت نیروی انفصال منگنه در سطح با افزایش تعداد اتصال دهنده افزایش داشته،. ولی تعداد منگنه در ظرفیت نیروی انفصال منگنه در لبه LVL تاثیر معنیداری نداشت. بیشترین ظرفیت انفصال منگنه در سطح، مربوط به اتصالهای ساخته شده از منگنه با طول نفوذ 4 سانتیمتر با تعداد 5 منگنه بوده است و کمترین آن در لبه، مربوط به طول نفوذ 3 سانتی متر و تعداد 2 منگنه بوده است.
مدیریت و اقتصاد چوب
رضا اولادی؛ سعیده نصیریانی؛ افشین دانهکار؛ کامبیز پورطهماسی
چکیده
بررسی تغییرات درون درختی پهنای حلقههای رویشی و ویژگیهای آوندی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران علوم چوب، اقلیمشناسان درختی و فیزیولوژیستهای گیاهی بوده است. با این حال ارتباط درونی و تاثیرپذیری متقابل این ویژگیها از یکدیگر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اصلی این است که آیا الگوی ارتباط بین ویژگیهای آوندی با هم و با پهنای ...
بیشتر
بررسی تغییرات درون درختی پهنای حلقههای رویشی و ویژگیهای آوندی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران علوم چوب، اقلیمشناسان درختی و فیزیولوژیستهای گیاهی بوده است. با این حال ارتباط درونی و تاثیرپذیری متقابل این ویژگیها از یکدیگر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اصلی این است که آیا الگوی ارتباط بین ویژگیهای آوندی با هم و با پهنای حلقه رویش در همه پهنبرگان و رویشگاهها یکسان است؟ و یا ممکن است حتی یک گونه در رویشگاههای مختلف، استراتژیهای متفاوتی برای واکنش به محیط خارجی اتخاذ کند؟ برای پاسخ به این پرسشها، دو منطقه با ریزاقلیم کاملاً متفاوت (خشک و لبشور) از اطراف شهرستان آستارا بعنوان دو رویشگاه متفاوت گونه توسکا قشلاقی (Alnus glutinosa) انتخاب شدند. از هر رویشگاه تعدادی درخت انتخاب و از آنها دیسک یا مغزی تهیه شد. پس از آمادهسازیهای اولیه، با استفاده از میکروتوم از از این نمونهها، مقاطع عرضی از پوست به مغز تهیه شدپس از اسکن مقاطع عرضی، با استفاده از نرم افزار ویرایش تصویر، پهنای حلقه رویشی TRW)) ، میانگین اندازه آوندها (AVLA)، تعداد آوند در واحد سطح (VF) و تخلخل حلقه (Porosity) در 20 حلقه رویشی آخر هر درخت اندازهگیری شدند. ارتباط درونی این ویژگیها با هم به تفکیک هر رویشگاه با استفاده از آزمونهای مختلف آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که ارتباط درونی و متقابل بین ویژگیهای آوندی و پهنای حلقه رویش در دو رویشگاه مشابه بود. بطورخلاصه، میتوان گفت که فارغ از نوع رویشگاه و تغییرات آب و هوایی، هرگاه پهنای حلقههای رویشی درختان توسکا افزایش یابد، تعداد آوند در واحد سطح حلقه کمتر خواهد شد و این دو ویژگی آناتومی تحت کنترل یک نوع مولفه قرار دارند ولی AVLA متاثر از مولفه متفاوتی بوده و به پهنای حلقه رویشی درخت وابسته نیست.
محمد علی سعادت نیا؛ علی اکبر عنایتی؛ لوئیک بقانشو؛ کامبیز پورطهماسی؛ فرهنگ هنرپرور
چکیده
در این تحقیق شاخصهایی از امواج نظیر سرعت فاز، سرعت گروه و ضریب تضعیف در چوبکششی و چوبفشاری دو گونه صنوبر و نوئل اندازهگیری شده و نتایج با چوب نرمال مجاور آنها مقایسه شده است. بدین طریق رفتار آکوستیکی چوبهای واکنشی دو گونه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که سرعت فاز بین چوبکششی و نرمال صنوبر در هر یک از سه جهت ...
بیشتر
در این تحقیق شاخصهایی از امواج نظیر سرعت فاز، سرعت گروه و ضریب تضعیف در چوبکششی و چوبفشاری دو گونه صنوبر و نوئل اندازهگیری شده و نتایج با چوب نرمال مجاور آنها مقایسه شده است. بدین طریق رفتار آکوستیکی چوبهای واکنشی دو گونه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که سرعت فاز بین چوبکششی و نرمال صنوبر در هر یک از سه جهت اصلی (طولی، شعاعی و مماسی) تفاوت معنیداری نداشته است. ولی در چوبفشاری نوئل در جهت طولی سرعت موج کمتر و در جهت عرضی آن نسبت به چوب نرمال مجاورش بیشتر است. سرعت گروه بهعنوان شاخص سرعت انتقال انرژی موج در چوبکششی و نرمال صنوبر نیز یکسان، ولی این سرعت در جهت طولی چوب نرمال نوئل بیشتر از چوبفشاری است و در جهت عرضی تفاوت معنیداری بین سرعت گروه در چوبفشاری و نرمال نوئل مشاهده نشد. البّته ضریب تضعیف چوبواکنشی هر دو گونه تقریباً پایینتر از چوب نرمال است. به طوری که در بین عوامل اندازهگیری شده، گسیل آکوستیکی در چوبکششی و فشاری هر دو گونه همبستگی معنیداری با دانسیته داشت.
خمیر کاغذ و کاغذ
یحیی همزه؛ محمد حسن اختراع؛ علی عبدالخانی؛ سهیلا ایزدیار؛ کامبیز پورطهماسی
چکیده
در این تحقیق اثر هر یک از پارامترهای مؤثر بر آهاردهی کاغذ تست لاینر در شرایط خنثی با استفاده از آهاردهی روزین- پلی آلومینیم کلراید در دو توالی آهاردهی معکوس و آهاردهی پیش مخلوطسازی در شرایط مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که آهاردهی به روش پیش مخلوطسازی در مقایسه با روش آهاردهی معکوس کارایی بیشتری دارد. به علاوه اثر مستقل مقدار ...
بیشتر
در این تحقیق اثر هر یک از پارامترهای مؤثر بر آهاردهی کاغذ تست لاینر در شرایط خنثی با استفاده از آهاردهی روزین- پلی آلومینیم کلراید در دو توالی آهاردهی معکوس و آهاردهی پیش مخلوطسازی در شرایط مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که آهاردهی به روش پیش مخلوطسازی در مقایسه با روش آهاردهی معکوس کارایی بیشتری دارد. به علاوه اثر مستقل مقدار پلی آلومینیم کلراید، روزین و مدت زمان واکنش پلی آلومینیم کلراید با روزین در توالی پیش مخلوطسازی و با خمیر در توالی آهاردهی معکوس و اثر متقابل مقادیر روزین-پلی آلومینیم کلراید بر کارایی آهاردهی مؤثر است. اثر مقدار پلی آلومینیم کلراید مؤثرترین پارامتر مؤثر بر آهاردهی تعیین شد. اثر مدت زمان مخلوطسازی یکی از پارامترهای مؤثر بر آهاردهی است و با افزایش آن میتوان مقادیر مصرف پلی آلومینیم کلراید و روزین را برای رسیدن به یک آهار معین کاهش داد. از طرف دیگر، این موضوع نشان دهنده وجود دو مکانیزم متفاوت تثبیت آهار روزین بر روی الیاف در آهاردهی پیش مخلوطسازی و آهاردهی معکوس است.