نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ،گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ

چکیده

بخش قابل توجهی از درختان ودرختچه ­های چوبی کشور ایران مربوط به مناطق خشک و کویری است که ویژگی­های آناتومی چوب آنها بعضاً انحصاری است. یکی از گونه­های مناطق کویری درختچه اسکنبیل (Calligonum comosum)، از خانواده علف هفت­بند ((Polygonaceae، است که ویژگی آناتومی چوب ریشه، تنه و پوست مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت­هایی که بین تنه و ریشه وجود دارد، از قبیل وضوحیت دوایر رویشی در تنه و عدم وضوحیت آن در ریشه، حضور تیل در آوند ریشه برخلاف آوند تنه، و کمتر بودن پهنای اشعه چوبی ریشه و همچنین کمتر بودن فراوانی آن در واحد طول نسبت به تنه جزء ویژگی­های ذاتی بوده که نه تنها در اسکنبیل بلکه در بسیاری از گونه­های دیگر گزارش شده است. اما پارانشیمی بودن بافت زمینه­ای چوب ریشه و مملو بودن آن از ذرات نشاسته که نمی­تواند با خشکی­های مناطق کویری بی­ارتباط باشد جزء ویژگی­هایی است که به­ندرت در سایر گونه­های چوبی مشاهده شده است و جزء یافته­های جالب این تحقیق به­شمار می­رود. همچنین تجمعات سلول­های اسکلرئیدی در بین سلول­های چوب­پنبه (پریدرم) در پوست باعث شده تا پوست این گونه چوبی سفت و مقطع برداری از آن با دشواری صورت پذیرد. همچنین نتایج بدست آمده از تخته خرده چوب ساخته شده از چوب گونه اسکنبیل نشانگر آن است که تخته­های ساخته شده برآورده کننده نیازهای مطلوب مورد اشاره در استاندارد (European Standard EN 312) می­باشد و حداقل مقادیر این استاندارد را پوشش می دهد، لذا کشت این گونه به دو منظور تثبیت شنهای روان و همچنین استفاده از چوب آن در ساخت فرآوردهای چند سازه چوبی توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

 
-Bowyer, J. L.; Shmulsky, R & Haygreen, J G. 2003. Forest products and wood science. Fourth edhtion. Iowa State Press. Pp.454.
-Bureau, E.N., 1957. Anatomie vegetale. Vol 3. Presses Univ France, Paris, pp 525-752.
-Carlquist, S., Hoekman, D. A., 1985. “Ecological wood anatomy of the woody southern California flora”, Int. Assoc. Wood Anat. Bulletin 6: 319-347.
-Carlquist, S., 1988. Comparative wood anatomy. Systematic, ecological, and evolutionary aspects of dicotyledon wood. Springer Verlag, Heidelberg.
-Cumbie, B. G., 1969. Developmental changes in the vascular cambium Polygonum lapathifolium. Am J Bot 56: 139-146.
-European Standard EN 312, European Standardization Committee, 2003. Particleboards specifications, requirements for general purpose boards for use in general conditions. Brussel.
-Franklin GL.1945. Preparation of thin sections of synthetic resins and wood-resin composites, and a new macerating method for wood. Nature 155(3924):51–59.
-Fahn, A., E. Werker, & P. Baas., 1986. Wood anatomy and identification of trees and shrubs from Israel and adjacent regions. The Israel Academy of Sciences and -Humanities. Botanical Gazette, Vol. 143, No. 3, Sep.
-Hitz, O.M., Gärtner, H., Heinrich, I., Monbaron, M. (2008). Wood anatomical changes in roots of European ash (Fraxinus excelsior L.) after exposure.Dendrochronologia 25, 145–152.
-Hess, R.W., 1946. Keys to American woods XIX. Special fibers in parenchyma-like arrangement Trop Woods 85: 15-16.
-IAWA Committee, 1989. IAWA list of microscopic features for hardwoods identification by an IAWA Committee.E.A. Wheeler, P. Baas & P.E., Gasson (eds.) IAWA Bull.n.s.10:219-332.
-InsideWood. 2004-onwards. Published on the Internet. http://InsideWood. Lib.ncsu.edu/search.
-James, C. F., Ingle, H. D., 1956. The anatomy of the south-west Pacific Area. V. Flacourtiaceae. Aust J Bot 4:200-215.
-Johansen, D.A., 1940. Plant microtechnique. McGraw-Hill Book Co., New York.
-Kingsley, M. A., 1911. On the anomalous splitting of the rhizome and root of Delphinium scaposum. Bull Torrey Bot Club 38:307-317.
-Metcalfe, C. R., Chalk, L., 1983. Anatomy of the dicotyledons, 2nd edn. Vol II. Wood structure and conclusion of the general introduction. Clarendon Press, Oxford, 297pp.
-Mozaffarian, V., Mirvakili, M & Bazegari, G. H., 2000. Floura of Yazd.Yazd Publication, 472 pp.
-Neumann, K., Schoch, W., Schweingruber, F.H. & P. Détienne., 2001. Woods of the Sahara and the Sahel - an anatomical atlas. Paul Haupt, Bern.
-Ruzin, S.E., 1999. Plant Microtechnique and Microscopy. New York: Oxford University Press.
-Rao, R. V., Sharma, B. Dayal, R., 1984. Occurrence of perforated ray cells in Santalaceae. IAWA.Bull NS 5:313-316.
-Schweingruber, F.H., Parsa-pajouh D., 1993. Atlas des bois du nord de l’Iran. Tehran University Press, Tehran.
-Tsoumis, G., 1991. Science and Technology of Wood: Structure, Properties. Utilization. Van Nostrand Reinhold, New York. Pp 494
-Yatsenko-khmelevsky, A.A, 1954.Research and methods of anatomical investigation of woody plants (in Russian).Isdatelistvo Akademi Nauk SSR, Moscow, 337p.