شناسایی و تأثیر زمان رویش بر ترکیب‌های شیمیایی مواد استخراجی برگ درخت گردو

سبزه پرور, محمدرضا; جهان لتیباری, احمد; پورموسی, شادمان

doi:10.22092/ijwpr.2023.360898.1742

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

² استاد، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

³ دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

https://doi.org/10.22092/ijwpr.2023.360898.1742

چکیده

سابقه و هدف: مواد استخراجی گیاهان ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارند. ایجاد رنگ کرده و رنگ چوب را تغییر داده و رنگ‌های جذاب و متنوعی ایجاد می‌کنند. خاصیت ضد حشره داشته و نقش حفاظت کنندگی دارند. خاصیت دارویی داشته و در طب سنتی به عنوان دارو استفاده می‌شوند. بدین جهت انسان از روزگار گذشته همواره از عصاره‌های گیاهی و مواد استخراجی در کاربردهای صنعتی- دارویی و حتی مبارزه با آفات استفاده کرده است. درگذشته استفاده از این مواد به‌صورت تجربی بود ولی با پیشرفت علوم جایگاه علمی پیدا کرد. باوجودی که اغلب میوه و یا چوب درخت گردو به‌عنوان ارزش اقتصادی آن در نظر گرفته می‌شود، ولی بررسی‌های انجام شده بر روی ویژگی مواد استخراجی درخت گردو اثبات کرده است که این مواد به‌عنوان عوامل ضد مخرب چوب و گاهاً سمی طبقه‌بندی می‌شوند. در این مطالعه شناسایی ترکیب‌های شیمیائی برگ درخت گردو و تغییرات آن در دو دوره بهار و تابستان و هم‌چنین اثر خشک شدن بر این تغییرات مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش‌ها: برگ‌های یک ناحیه از درخت گردو با سن تقریبی 100 ساله در یکی از مناطق کوهستانی شهرستان کرج در دو فصل بهار و تابستان جمع‌آوری و مواد استخراجی برگ‌های هر دوره به دو شکل تر و هوا خشک جمعاً 4 نمونه مورد ارزیابی قرار گرفتند. عصاره‌گیری بر طبق دستورالعمل T204-05 آیین‌نامه Tappi انجام گرفت. شناسایی ترکیب‌های شیمیائی موجود در عصاره برگ‌ها و تغییرات آن با استفاده از طیف‌سنجی کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی (GC – MS) انجام شد.
نتایج: نتایج نشان دادند که در برگ خشک نمونه بهار ترکیب‌های زیادتری در مقایسه با نمونه تر همان برگ وجود دارد که مؤید فرار بودن ترکیب‌های موجود در برگ تر بهار است. همچنین تفاوت محسوسی بین ترکیب‌های موجود در برگ بهار و تابستان مشاهده شده است. ترکیب‌های اصلی شامل: 2- متیل نپتالین، تری دکان و تترا دکان و 2-3-دی متیل نپتالین و اتیل سیکلو بنزن در برگ تابستانی شناسایی شده‌اند. نپتالین-2-متیل و 2،1-بنزینیدی کربوکسیلیک اسید، دی آزو اوکتیل استر در نمونه‌های خشک و تر بهاره مشاهده شده است. باوجودی که نپتالین 2,3 دی متیل در برگ خشک تابستانه و دکان در برگ تر تابستانه وجود دارد، ولی تری دکان، دو دکان، تری دکان و تترا دکان در هر دو نمونه خشک و تر تابستانه مشاهده شده است و اتیل سیکلوهگزان در برگ تر تابستانه شناسایی شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نه‌تنها مؤید تغییرات فصلی مواد استخراجی برگ درخت گردو می‌باشد، بلکه تغییراتی بین نمونه خشک و تر بهاره ظاهر شده است که نشان‌دهنده فرار بودن بعضی از این ترکیب‌ها می‌باشد. این یافته بیانگر وجود بوی مشخصی از برگ‌های درخت گردو در فصل بهار است. ولی تغییرات قابل‌توجهی بین نمونه خشک و تر تابستانه مشاهده نمی‌گردد. احتمالاً مواد فرار در طی فصل بهار از برگ درخت گردو جدا شده است. ولی عدم وجود بعضی از ترکیب‌های موجود در برگ خشک و تر تابستانه می‌تواند نشان‌دهنده تغییر فصلی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده مواد استخراجی برگ درخت گردو باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

شیمی چوب

مراجع

-Amaral, J.S., Seabra, R.M., Andrade, P.B., Valentao, P., Pereira, J.A. and Ferreres, F., 2004. Phenolic profile in the quality control of walnut (Juglans regia L.) leaves. Journal of Food Chemistry, 88:373-379.

-Forino, M., Stiuso, P., Lama, S., Ciminiello, P., Tenore, G.C., Noellino, E. and Taglialatela-Scafati, O. 2016. Bioassay- Guided identification of the antihyperglycaemic constituennts of walnut. Journal of Functional Foods. 26; 731-738.

-Gradt, I., Kuhn, S., Morsel, J.T. and Zvaigzne, G., 2017. Chemical composition of sea buckthorn leaves, branches and back. Proceeding of the Latvian academy of sciences. Section B, 71:211-216.

-Hosseini Hashemi, S. Kh. and Jahan Latibari, A., 2011. Evaluation and identification of walnut heartwood extractives for protection of poplar wood. Bio Resources. 6(1); 59-69.

-Izadiyan, Z., Shameli, K., Miyake, M., Hara, H., Eva Binti Mohamad, S., Kalantari, K., Husnaa Mohd Tiab, S. and Rasouli, E. 2020. Cytotoxicity assay of plant-mediated synthesized iron oxide nanoparticles using Juglans regia green husk extract. Arabian Journal of Chemistry. 13(1); 2011-2023.

-Jabli, M., Sebeia, N., Baulares, M. and Faidi, K., 2017. Antibacterial potential, gas chromatography–mass spectroscopy and a full investigation of their dyeing properties. Journal of Industrial Crops and products. 108; 690-699.

-Oliveira, I., Sousa, A., Ferreira, I., Bento, A., Estevinho, L. and Pereira, J.A., 2008. Total phenols, antioxidant potential and antimicrobial activity of walnut (Juglans regia L.) green husks. Food and chemical Toxicology. 46; 2326-2331.

-Rezaei Arami, S., 2011. Phenolic compounds extraction of two walnut varieties leaves and green bark using micro waves and investigation the antioxidant and anti-microbial activities of the compounds. Food Industries Research, Vol. 22, no.1:41-50.

-Santos, A., Barros, L., Calhelha, R.C. and Duenas, M., 2013. Leaves and decoction of Juglans regia L.: Different performances regarding bioactive compounds and in vitro antioxidant and antitumor effects. Industrial Crops and Products. 51; 430-436.

-Sharafetichaleshtre, A., Sharafetichaleshtre, R., Sharafetichaleshtre, F. and Rafiean, M., 2010. Investigating the anti-bacterial effect of ethanol extract of walnut tree leaves on Peripeoni Bactereum Akne. Research J. of Zanjan Medical Sciences University, vol. 16, no. 71:42-49 (In Persian).

-Slatnar, A., Mikulic-petkovsek, M., Stamper, F., Veberic, R. and Solar, A., 2015. Identification and Quantification of phenolic compounds in kernels, oil and bagasse pellets of common walnut (Juglans regia L.). A journal of the Canadian Institute of Food Science and Technology (CIFST).67; 255-263.

-Solar,A., Colaric, M., Usenik,V. and Stamper, F., 2006. Seasonal variations of selected flavonoids, phenolic acids and quinones in annual shoots of common walnut (Juglans regia L.). Journal of Plant Science. 170; 453-461 (In Persian).

-Technical Association of Pulp and Paper Industry, 2020. Tappi test methods T204-05. Tappi Press, Atlanta Georgia, United States of America.

-Vaysi, R. and Habib P., 2022. Identification and comparison of organic chemical components in wood and bark of hornbeam and ironwood by GC-MS methods. Iranian Journal of Wood and Paper Research Vol. 37, no. 2:150-163. (In Persian).

-Vaysi, R., Malekian, B. and Masoudifar, M., 2020. Identification and comparison of metallic ions and organic chemical components in wood and bark of mulberry tree by atomic absorption and GC-MS methods. Iranian Journal of Wood and Paper Research Vol. 35, no. 3:283-293 (In Persian).

تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران

شناسایی و تأثیر زمان رویش بر ترکیب‌های شیمیایی مواد استخراجی برگ درخت گردو

مراجع

مراجع

دوره 39، شماره 1 - شماره پیاپی 86
فروردین 1403
صفحه 71-82

شناسایی و تأثیر زمان رویش بر ترکیب‌های شیمیایی مواد استخراجی برگ درخت گردو

مراجع

مراجع

دوره 39، شماره 1 - شماره پیاپی 86فروردین 1403صفحه 71-82

دوره 39، شماره 1 - شماره پیاپی 86
فروردین 1403
صفحه 71-82