شیمی چوب
رامین ویسی؛ مجید کیائی؛ سید سجاد اشرفی؛ امین جوربندیان
چکیده
این تحقیق با هدف شناسایی و مقایسه ترکیبات فنولی و اجزاء شیمیایی مواد استخراجی موجود در چوب آزاد، اوجا و ملچ انجام شد. به همین منظور تعداد سه اصله درخت آزاد، اوجا و ملج بهصورت تصادفی از منطقه جنگلداری نوشهر انتخاب و قطع گردید. از هر درخت سه دیسک تهیه شد و طبق آزمون‌های استاندارد TAPPI ابتدا آرد چوب تهیه و سپس مواد استخراجی توسط حلال استن ...
بیشتر
این تحقیق با هدف شناسایی و مقایسه ترکیبات فنولی و اجزاء شیمیایی مواد استخراجی موجود در چوب آزاد، اوجا و ملچ انجام شد. به همین منظور تعداد سه اصله درخت آزاد، اوجا و ملج بهصورت تصادفی از منطقه جنگلداری نوشهر انتخاب و قطع گردید. از هر درخت سه دیسک تهیه شد و طبق آزمون‌های استاندارد TAPPI ابتدا آرد چوب تهیه و سپس مواد استخراجی توسط حلال استن از آرد چوب جدا سازی شد. باقیمانده مواد استخراجی به داخل یک ویال شیشه ای منتقل و به آن واکنش گر BSTFA اضافه گردید. شناسایی ترکیبات با توجه به دایاگرام‌های GC ، فراوانی و زمان بازداری هر ترکیب، محاسبه ضریب کواتز و جدول آدامز انجام شد. نتایج نشان داد که درچوب‌های آزاد، اوجا و ملچ بترتیب 116، 41 و 18 ترکیب شناسائی گردید، به طوری که 5- هیدروکسی-کالامنن(23/21 %)،1-نفتالن کربوکسیلیک اسید(41/15%)، نفتالن(96/0 %) و بیس(2-اتیل هگزیل)فتالات (00/1 %) مهمترین ترکیبات در چوب آزاد هستند. همچنین 8،7،6،5-تترا هیدرو-5،2-دی متیل-8-(1-متیل اتیل)-1-نفتالنول (59/18 %)، گاما- سیتوسترول(44/13 %)، بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات (28/12 %) و 1-نفتالن کربوکسیلیک اسید (73/5 %) مهمترین ترکیبات در اوجا می‌باشند. در چوب ملچ نیز بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات (40/93 %)، 4- N- ایزوپروپیل آمینو)-6- فنیل (89/1 %)، 8،7،6،5 -تتراهیدرو-1-نفتالنول (80/1 %) و 8-متوکسی-1-استونفتانون (27/0 %) مهمترین ترکیبات بودند. علاوه بر آن نتایج نشان داد که 6 ترکیب 12،9-اکتا دکانوئیک اسید، هگزادکان، دودکان، تترادکان، 1-نفتالن کربوکسیلیک اسید و بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات در چوب آزاد و اوجا بصورت مشترک می باشد. در چوب آزاد و ملچ 4 ترکیب کوئین ایندولین، تترا دکان، هگزا دکانوئیک اسید و بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات بصورت مشترک وجود دارند. در چوب ملچ و اوجا نیز 3 ترکیب تترا دکان، هگزا دکانوئیک اسید و بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات مشترک بودند. مقایسه کروماتوگرام های نشان داد که ترکیبات تترا دکان و بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات بصورت مشترک در هر سه گونه نارون وجود دارند.
تبدیل مکانیکی چوب و اتصالات چوبی
محمد غفرانی؛ حسین حسین خانی؛ حبیب رحیمی دستجردی؛ سعید خجسته خسرو؛ پرویز امیری
چکیده
موضوع این تحقیق بررسی تأثیر تیمار آب‌گرمایی بر خواص آکوستیک گونه‌های چوبی گردو (Juglans regia) و آزاد (Zelkova carpinifolia) بود. برای این هدف، نمونههایی با ابعاد (T)20× (R)20× (L)360 میلیمتر تهیه گردید. عملیات تیمار گرمایی در محیط فراگیر آبی با دمای 150 درجه سلسیوس و مدت 5 ساعت انجام شد. برای اندازهگیری خواص آکوستیک از روش ارتعاش خمشی در تیر دو سر ...
بیشتر
موضوع این تحقیق بررسی تأثیر تیمار آب‌گرمایی بر خواص آکوستیک گونه‌های چوبی گردو (Juglans regia) و آزاد (Zelkova carpinifolia) بود. برای این هدف، نمونههایی با ابعاد (T)20× (R)20× (L)360 میلیمتر تهیه گردید. عملیات تیمار گرمایی در محیط فراگیر آبی با دمای 150 درجه سلسیوس و مدت 5 ساعت انجام شد. برای اندازهگیری خواص آکوستیک از روش ارتعاش خمشی در تیر دو سر آزاد استفاده شد که خواص مورد بررسی شامل مدول الاستیسیته ویژه، میرایی، ضریب آکوستیک، کارایی تبدیل آکوستیک و سرعت صوت بودند. خصوصیات آکوستیک نمونههای تیمار شده با نمونههای شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که عملیات تیمار چوب به روش آب‌گرمایی توانسته باعث بهبود تمامی خصوصیات آکوستیکی شود. در مقایسه خصوصیات آکوستیک در دو ارتعاش طولی- شعاعی و طولی- مماسی مشخص شد که در گونه گردو اختلاف معنیداری بین خصوصیات این دو جهت وجود ندارد، اما در گونه آزاد خصوصیات آکوستیک در دو جهت ارتعاشی طولی- شعاعی و طولی- مماسی اختلاف معنیداری با هم داشتند. در حالت کلی نیز بهترین خصوصیات آکوستیک در جهت ارتعاشی طولی- مماسی گونه آزاد تیمار شده مشاهده گردید و میتوان این نمونه را برای استفاده در صفحات صوتی آلات موسیقی مانند سنتور و زیلوفن و همچنین جعبه‌های تشدید صدا مناسب دانست.
شمس الدین بالاپور؛ محمود کاظمی
چکیده
گونههایی گیاهی و ازجمله درختان در طول حیات زیستیشان به تغییرات محیطی واکنش نشان میدهند. یکی از روش‌های مطالعه واکنش درختان به متغیرهای محیطی ازجمله عوامل آب و هوایی گاهشناسیدرختی است. در این مطالعه با استخراج 20 نمونه رویشی از 10 درخت سرپا از یک توده درختان آزاد در منطقه ساری ـ بادله، تأثیر عوامل آب و هوایی (بارندگی و دما) ...
بیشتر
گونههایی گیاهی و ازجمله درختان در طول حیات زیستیشان به تغییرات محیطی واکنش نشان میدهند. یکی از روش‌های مطالعه واکنش درختان به متغیرهای محیطی ازجمله عوامل آب و هوایی گاهشناسیدرختی است. در این مطالعه با استخراج 20 نمونه رویشی از 10 درخت سرپا از یک توده درختان آزاد در منطقه ساری ـ بادله، تأثیر عوامل آب و هوایی (بارندگی و دما) بر روی رشد سالیانه گونه آزاد بررسی شد. با اندازهگیری پهنای دایره‌های سالیانه نمونههای رویشی، تاریخگذاری تطبیقی بین آنها انجام شد، و میانگین طول عمر درختان مورد مطالعه 78 سال (1389-1310 شمسی) تعیین گردید. مقادیر ضرایب حساسیت (MS)، میانگین ضریب همبستگی بین نمونههای EPS و SNR به‌ترتیب 20/0، 5/0، 88/0 و 11/4 محاسبه شد. آنالیز روابط رویش و اقلیم در طول فاصله زمانی 1385-1330 با استفاده از تابع پاسخ(Response Function) نشان داد که دما تأثیر مهمی بر روی رشد نداشته ولی بارندگی در ماه بهمن تأثیر مثبت و معنیداری (r=0/45 p<0.001) بر رشد حلقههای سالیانه گونه آزاد داشته است. همچنین آنالیز واکنش رویش درخت آزاد در طول زمان به بارندگی در همین ماه (بهمن) نشان داد که تأثیر بارندگی بر رشد در دوره 1372-1354 شمسی اتفاق افتاده است. اما در سالهای اخیر (نزدیک به 1389) میزان تأثیرپذیری رویش از بارندگی کاهش یافته است. بنابراین شدت تأثیرپذیری رویش درختان از شرایط اقلیمی در طول زمان تغییر پیدا میکند. درپایان میتوان نتیجهگیری کرد که از گونه آزاد به دلیل بالا بودن ضریب حساسیت و مقادیرEPS و SNR آن می توان در مطالعات اقلیمیشناسیدرختی استفاده کرد.
فیزیک و آناتومی
وحیدرضا صفدری؛ میثم گلچین فر
چکیده
در این پژوهش ویژگیهای آناتومی و بیومتری چوب چهار گونه ملج (Ulmus glabra)، اوجا (Ulmus carpinifolia)، آزاد (Zelkova carpinifolia ) و داغداغان Celtis australis)) متعلق به خانواده Ulmaceae که به لحاظ ویژگیهای آناتومی خیلی به یکدیگر شبیه هستند و کم و بیش در ابنیه باستانی بهکار گرفته شدهاند بررسی شد، در نتیجه شناسایی چوب آنها از یکدیگر دارای اهمیت میباشد. در ...
بیشتر
در این پژوهش ویژگیهای آناتومی و بیومتری چوب چهار گونه ملج (Ulmus glabra)، اوجا (Ulmus carpinifolia)، آزاد (Zelkova carpinifolia ) و داغداغان Celtis australis)) متعلق به خانواده Ulmaceae که به لحاظ ویژگیهای آناتومی خیلی به یکدیگر شبیه هستند و کم و بیش در ابنیه باستانی بهکار گرفته شدهاند بررسی شد، در نتیجه شناسایی چوب آنها از یکدیگر دارای اهمیت میباشد. در میان این 4 گونه، داغداغان به آزاد و اوجا به ملج شباهت بیشتری دارد. به طوری که سلولهای اشعههای چوبی دو گونه آزاد و داغداغان یک اندازه نبوده و اتفاقاً در همین سلولهای بزرگ‌تر کریستال مشاهده میشود، ولی سلولهای اشعه چوبی اوجا و ملج تا حدوی هماندازه و فاقد کریستال هستند. تفاوت دو گونه اوجا و ملج را میتوان در شکل ظاهری و فراوانی اشعه چوبی دانست. به‌نحوی که ظاهر اشعه چوبی اوجا در بُرش مماسی به سبب بزرگ بودن تکتک سلولهای پارانشیم اشعه، قطور و کم ارتفاع به نظر میرسد، در حالی که سلولهای اشعه چوبی در گونه ملج نسبت به اوجا کوچک‌تر و درنتیجه از ظاهر باریک و بلند برخوردار میباشد. ضمناً تعداد اشعه در هر میلیمتر در بُرش عرضی گونه اوجا 8-6 عدد، ولی در گونه ملج 5-4 عدد میباشد. در بُرش مماسی سلولهای حاشیهی اشعهی چوبی دو گونه آزاد و داغداغان بزرگ‌تر از سلولهای داخلیتر میباشد. سلولهای بزرگ حاشیه اشعه چوبی گونه داغداغان علاوه بر اینکه به صورت انفرادی حضور دارند، بهصورت پشت سر هم و پیوسته نیز مشاهده میشوند که حالت اخیر بهندرت در چوب گونه آزاد مشاهده میشود. همچنین رنگ محلول پخت(آب + گلیسیرین) نمونههای چوبی(2×2 سانتیمتر) که به منظور نرم کردن بافت چوب بهکار میرود در گونه آزاد به زرد طلایی تغییر رنگ داده در حالی که در سایر نمونههای چوبی به خاکستری تغییر رنگ میدهند.
مدیریت و اقتصاد چوب
سید محمود کاظمی؛ مهران جلیلوند
چکیده
چوب پلاستیک به عنوان بک فراورده مرکب جدید از آرد یا الیاف چوب و مواد ترموست یا ترموپلاستیکها ساخته شده است. در چند دهه اخیر از محصولات کشورهای صنعتی غرب و به خصوص آمریکا در کاربردهای ضد رطوبت بوده است. برای انجام تحقیق نمونههایی از این محصول به همراه نمونههایی ازچوب گونه افرا و آزاد تهیه گردیدند. اثرات آب، آتش و قارچ رنگینکمان ...
بیشتر
چوب پلاستیک به عنوان بک فراورده مرکب جدید از آرد یا الیاف چوب و مواد ترموست یا ترموپلاستیکها ساخته شده است. در چند دهه اخیر از محصولات کشورهای صنعتی غرب و به خصوص آمریکا در کاربردهای ضد رطوبت بوده است. برای انجام تحقیق نمونههایی از این محصول به همراه نمونههایی ازچوب گونه افرا و آزاد تهیه گردیدند. اثرات آب، آتش و قارچ رنگینکمان بر روی نمونه های یادشده بالا با استفاده از استانداردهای ASTM و EN بکار برده شد. نتایچ بدست آمده نشان داد که بیشترین مقاومت در برابر آتش مربوط به چوب پلاستیک با ماده ترکیبی پلیپروپیلن میباشد و کمترین مقاومت نیز مربوط به گونه افرا است. در خصوص غوطهوری نمونه ها نتایچ نشان داد که با افزایش سطح مقطع نمونه ها در چوب پلاستیک میزان جذب آب کاهش پیدا می کند. نتایج مربوط به تأییر قارچی به عنوان قارچ پوسیدگی سفید بر روی چوب پلاستیک در شرایط آزمایشگاهی د ر مدت 6 هفته همچنان نشان داد که کاربرد مواد ترکیبی 30 درصد پلیپروپیلن، 30 درصد پلیاتیلن و 40 درصد الیاف و یا آرد چوب می تواند به طور قابل ملاحظهای در مقابل پوسیدگی قارچی مقاومت نماید.
چوب افرا در برابر حمله قارچی در حدود 5/38 درصد کاهش وزن نشان داد که احتمالاً این کم مقاومتی به خاطر داشتن مواد قندی و نشاستهای زیادی است که در این گونه وجود دارد. میزان دوام افرای (طبیعی) با افرای تیمار شده با آب دریا, حدودا 3 درصد اختلاف نشان داد. بنابراین از نظر درجه بندی مقاومت در برابر حمله قارچ پوسیدگی جزء گونه های پوسیدنی به حساب آمد.
چوب درون آزاد در مقابل قارچ رنگینکمان از خود مقاومت بالایی را نشان داد, به طوری که میزان کاهش وزن نمونه های طبیعی 75/3 درصد بود و جزء گونه های بسیار با دوام محسوب می شود. کاربرد آب دریا فقط نیم درصد به افزایش مقاومت چوب در برابر حمله قارچ رنگین کمان کمک نمود.
نتایج حاصل از اثر قارچ پوسیدگی بر روی چوب پلاستیک نشان داد که این فراورده مرکب چوبی در برابر حمله قارچ مقاوم بوده و قادر است در یک فرایند 6 هفتهای به اندازه چوب دورن گونه آزاد در مقابل مکانیزم پوسیدگی مقاومت نماید. بنابراین، چوب پلاستیک ساخته شده در این تحقیق با کاهش وزن 14/3 درصدی جزء فراورده های چوبی خیلی با دوام به حساب می آید.
سید محمود کاظمی؛ علی اکبر عنایتی؛ حشمت الله رحیمیان
چکیده
میزان مقاومت بیولوژیکی چوبدرون گونه های آزاد (Zelkova carpinifolia)، ملج (Ulmus glabra)، ممرز (Carpinusbetulus)، افرا (Acer laetum)، و زبان گنجشک (Pterocaria fraxinifolia) در مقابل حمله قارج رنگین کمان (Trametesversicolor) مورد مطالعه قرار گرفت. پس از 16 هفته، میانگین کاهش جرم نمونه ها به ترتیب 2.19% در آزاد، 41.69% در ملج، 45.64% در ممرز، 53.03% در افرا، ...
بیشتر
میزان مقاومت بیولوژیکی چوبدرون گونه های آزاد (Zelkova carpinifolia)، ملج (Ulmus glabra)، ممرز (Carpinusbetulus)، افرا (Acer laetum)، و زبان گنجشک (Pterocaria fraxinifolia) در مقابل حمله قارج رنگین کمان (Trametesversicolor) مورد مطالعه قرار گرفت. پس از 16 هفته، میانگین کاهش جرم نمونه ها به ترتیب 2.19% در آزاد، 41.69% در ملج، 45.64% در ممرز، 53.03% در افرا، و 43.08% در زبان گنجشک تعیین گردید. میزان مواد استخراجی این گونه ها نیز از طریق روش T20403-76، تعیین، به طوری که چوبدرون آزاد دارای بیشترین مقدار مواد استخراجی (13.84%)، و سایر گونه ها به ترتیب: ملج 4.51%، ممرز 2.74%، افرا 3.88%، و زبان گنجشک 4.11% مواد قابل استخراج داشتند. نتایج آماری نشان داد که بین مقدار مواد استخراجی و میزان کاهش جرم چوبدرون همه گونه ها به استثنای گونه زبان گنجشک یک رابطه مستقیم خطی و منفی وجود دارد.
