محمد رضا توپااسفندیاری؛ محمد طلایی پور؛ حبیب الله خادمی اسلام؛ سید احمد میرشکرایی؛ بهزاد بازیار
چکیده
این پژوهش به منظور استفاده از لیگنین لیکور سودا و اصلاح آن با فورفورال بهعنوان چسب بر روی ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی تختهلایه از چوب صنوبر انجام گرفت. برای ساخت تخته، از لیگنین خالص، لیگنین – فورفورال30% (لیگنین70% فورفورال30%) و لیگنین – فورفورال60% (لیگنین40% فورفورال60%) در سه سطح 120 ، 140و160 گرم بر متر مربع به-عنوان چسب، همراه با ...
بیشتر
این پژوهش به منظور استفاده از لیگنین لیکور سودا و اصلاح آن با فورفورال بهعنوان چسب بر روی ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی تختهلایه از چوب صنوبر انجام گرفت. برای ساخت تخته، از لیگنین خالص، لیگنین – فورفورال30% (لیگنین70% فورفورال30%) و لیگنین – فورفورال60% (لیگنین40% فورفورال60%) در سه سطح 120 ، 140و160 گرم بر متر مربع به-عنوان چسب، همراه با کلرید آمونیوم (1%)، بهعنوان هارد نر و آرد گندم (30%)، بهعنوان پر کننده نسبت به وزن خشک چسب استفاده شد. تختههای با چسب اوره- فرم آلدهید، بعنوان شاهد در سطح 160 گرم بر مترمربع ساخته شد. ویژگیهای چسبها نظیر درصد ماده جامد، ویسکوزیته، دانسیته و pH اندازهگیری گردید. برای ساخت تخته لایه، لایههای سطحی بهصورت هم جهت و لایه میانی عمود بر آنها در جهت مخالف همراه با چسب قرار داده شد و با انتقال به دستگاه پرس در دمای 160 درجه سلسیوس و فشار 50 بار و زمان پرس 5 دقیقه ساخته شد، سپس خواص فیزیکی و مکانیکی نمونههای آزمون شامل واکشیدگی ضخامت بعد از 2 و24 ساعت غوطهوری در آب، مقاومت برشی، مدول الاستیسیته و مدول گسیختگی اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد که اثر مستقل و متقابل نوع چسب و مقدار مصرف آن بر خواص فیزیکی و مکانیکی تختهلایه از لحاظ آماری معنیدار نبود. و در همه موارد تخته های شاهد خصوصیات بهتری را نسبت به چسبهای لیگنینی دارا بوده است.
محمد رضا توپااسفندیاری؛ محمد طلایی پور؛ حبیب الله خادمی اسلام؛ سید احمد میرشکرایی؛ بهزاد بازیار
چکیده
چکیده : در این بررسی از چسبهای لیگنین-گلیاکسال با هدف جایگزینی ترکیبات زیستی به جای رزینهای شیمیایی برای ساخت تختهلایه استفاده گردید. برای ساخت تختهلایه از لیگنین خالص (100% L)، لیگنین – گلیاکسال 15 درصد (15 G85 L)، لیگنین – گلیاکسال 30 درصد (30 G70 L) و اوره-فرمآلدهید (تخته شاهد)، درسطح 160گرم بر مترمربع به-عنوان چسب همراه با کلرید ...
بیشتر
چکیده : در این بررسی از چسبهای لیگنین-گلیاکسال با هدف جایگزینی ترکیبات زیستی به جای رزینهای شیمیایی برای ساخت تختهلایه استفاده گردید. برای ساخت تختهلایه از لیگنین خالص (100% L)، لیگنین – گلیاکسال 15 درصد (15 G85 L)، لیگنین – گلیاکسال 30 درصد (30 G70 L) و اوره-فرمآلدهید (تخته شاهد)، درسطح 160گرم بر مترمربع به-عنوان چسب همراه با کلرید آمونیوم 1 درصد بهعنوان هاردنر و آرد گندم 30 درصد بهعنوان پرکننده نسبت به وزن خشک چسب استفاده شدند. ویژگیهای چسبها نظیر درصد ماده جامد، ویسکوزیته، دانسیته و pH اندازهگیری گردید. برای ساخت تختهلایه، لایههای سطحی بهصورت همجهت و لایه میانی عمود بر آنها در جهت مخالف همراه با چسب قرار داده شد و با انتقال به دستگاه پرس در دمای 160 درجه سلسیوس و فشار 50 بار و زمان پرس 5 دقیقه ساخته شد. سپس خواص فیزیکی و مکانیکی نمونههای آزمون، شامل واکشیدگی ضخامت بعد از2و24 ساعت غوطهوری در آب، مقاومت برشی، مدول گسیختگی و مدول الاستیسیتۀ اندازهگیری گردید. همچنین گروهها و پیوندهای موجود در چسب لیگنین خالص و لیگنین- گلیاکسال با استفاده از آنالیز طیف مادون قرمز (FTIR) تعیین و بررسی گردید. نتایج نشان داد که اثر مستقل نوع چسب برواکشیدگی ضخامت تختهلایه بعد از2و24 ساعت معنیدار بوده است. اگر چه نتایج نشان داد که با اصلاح لیگنین برخی از خصوصیات تختهلایه نظیر مقاومت برشی افزایش یافته است بهطوریکه کمترین مفدار آن مربوط به لیگنین خالص(44/1) و بیشترین آن مربوط به لیگنین-گلیاکسال30 درصد(82/2) بوده است ولی در همه موارد تختههای شاهد خصوصیات بهتری نسبت به تختههای ساخته شده با چسب لیگنین – گلیاکسال را دارا بوده است. واژگان کلیدی: اوره-فرم الدهید، لیگنین،گلیاکسال ،چسب، واکشیدگی ضخامت
خمیر کاغذ و کاغذ
زهرا تک زارع؛ حسین کرمانیان؛ امید رمضانی؛ اسماعیل رسولی گرمارودی؛ علی عبدالخانی
چکیده
در این تحقیق، ابتدا ریشه شیرینبیان (Glycyrrhiza glabra) که در کارخانه لیکوریس کرمان عصارهگیری شده بود، بهصورت تفاله صنعتی به عنوان ماد اولیه تهیه گردید. پس از پیشهیدرولیز، تفاله مذکور با اسید سولفوریک 2% بر اساس وزن خشک نمونه در دمای C̊ 130 و در زمان 60 دقیقه، عملیات پخت سودا در دمای C̊ 170، غلظت مواد شیمیایی 20%، و در چهار زمان 15، 30، 45 و 60 دقیقه ...
بیشتر
در این تحقیق، ابتدا ریشه شیرینبیان (Glycyrrhiza glabra) که در کارخانه لیکوریس کرمان عصارهگیری شده بود، بهصورت تفاله صنعتی به عنوان ماد اولیه تهیه گردید. پس از پیشهیدرولیز، تفاله مذکور با اسید سولفوریک 2% بر اساس وزن خشک نمونه در دمای C̊ 130 و در زمان 60 دقیقه، عملیات پخت سودا در دمای C̊ 170، غلظت مواد شیمیایی 20%، و در چهار زمان 15، 30، 45 و 60 دقیقه و نسبت مایع پخت به تفاله 7 به 1 صورت پذیرفت. خمیرهای سودای تولیدشده از نظر میزان بازده، وازد الک، درصد لیگنین، ماندگاری آب، ویسکوزیته و درجه کریستالیته مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش زمان پخت بازده خمیر و درصد لیگنین کاهش و ماندگاری آب افزایش مییابد. همچنین، ویسکوزیته با افزایش زمان پخت در 30 و 45 دقیقه افزایش مییابد که بر اساس بررسیها و تطبیق با سایر دادهها به نظر میرسد افزایش ویسکوزیته کاذب باشد. به علاوه، نتایج بررسی نمونههای پیشتیمار شده با پراش پرتو ایکس نشان میدهد که با افزایش زمان پخت از 15 دقیقه تا 45 دقیقه پخت سودا، درجه کریستالیته نمونهها کاهش و در 60 دقیقه افزایش مییابد که تطبیق دادههای ویسکوزیته و روند نزولی حذف لیگنین با افزایش زمان پخت نشان میدهد که افزایش کریستالیته ناشی از جذب مجدد همیسلولزهایی نظیر زایلان در بخش کریستالی سلولز باشد. بنابراین، با توجه به نتایج بدست آمده و بر اساس دیدگاه پالایش زیستی میتوان زمان پخت 30 دقیقه را به عنوان بهترین گزینه برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر در فرایند قندسازی پیشنهاد نمود.
شیمی چوب
سهیل پورمحمودی؛ ایمان ترابی وسطی کلائی؛ الهام امیدبخش امیری
چکیده
کارخانه چوب و کاغذ مازندران به عنوان بزرگترین کارخانه تولید کاغذ در خاورمیانه شناخته می شود. لیکور سیاه، محصول مایع حاصل از فرآیند شیمیایی پخت خمیر کاغذ میباشد که به علت وجود برخی ترکیبات آلی و معدنی به شدت آلودهکننده است و بازیابی مواد شیمیایی و انرژی موجود در لیکور سیاه یکی از بحث های مورد تحقیق پژوهشگران است. روش های متفاوتی موجود ...
بیشتر
کارخانه چوب و کاغذ مازندران به عنوان بزرگترین کارخانه تولید کاغذ در خاورمیانه شناخته می شود. لیکور سیاه، محصول مایع حاصل از فرآیند شیمیایی پخت خمیر کاغذ میباشد که به علت وجود برخی ترکیبات آلی و معدنی به شدت آلودهکننده است و بازیابی مواد شیمیایی و انرژی موجود در لیکور سیاه یکی از بحث های مورد تحقیق پژوهشگران است. روش های متفاوتی موجود است که روش تغلیظ لیکور، روش مورد استفاده در کارخانه چوب و کاغذ مازندران است. در این کار، واحد تغلیظ لیکور توسط نرم افزار هایسیس شبیه سازی شده است و نتایج حاصل از شبیه سازی جریان لیکورنهائی با داده های کارخانه مقایسه شده است و نتایج قابل قبولی به دست آمده است. در مرحله بعد اثر شرایط عملیاتی دو جریان خوراک اصلی این واحد مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده است که با افزایش دمای جریان لیکور رقیق ورودی، درصد غلظت جریان لیکور خروجی افزایش می یابد. به طوریکه با افزایش دمای جریان لیکور رقیق ورودی به میزان 40 درجه سانتیگراد، تقریباً 28 درصد میزان تغلیظ افزایش می یابد. همچنین، با افزایش فشار جریان لیکور رقیق ورودی به میزان 10 کیلوپاسکال، تقریباً 39 درصد میزان تغلیظ کاهش می یابد. با افزایش میزان فشار و دبی جریان بخار، غلظت لیکور خروجی تا حدودی افزایش می یابد البته این افزایش در دبی، ابتدا با شیب تندی و سپس با شیب کمتری است. اثر دمای جریان بخار ورودی بر میزان تغلیظ جریان لیکور نهایی لیکور در فشارهای مختلف باید جداگانه بررسی شود.
شیمی چوب
مهدی عبداللهی؛ سید امیر موسویان؛ اکبر ورامش؛ امین اسدی
چکیده
در این پژوهش، دو نمونه لیگنین، یکی استخراج شده از پساب صنعتی کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) تحت عنوان مایع سیاه و دیگری تهیه شده از شرکت آلدریچ، مطالعه شدند. لیگنین ابتدا از مایع سیاه آن توسط اسید رقیق رسوب داده شده و سپس با انحلال در تتراهیدروفوران خالصسازی شد. ساختار کلی نمونههای لیگنین با استفاده از آزمونهای طیفسنجی مادون ...
بیشتر
در این پژوهش، دو نمونه لیگنین، یکی استخراج شده از پساب صنعتی کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) تحت عنوان مایع سیاه و دیگری تهیه شده از شرکت آلدریچ، مطالعه شدند. لیگنین ابتدا از مایع سیاه آن توسط اسید رقیق رسوب داده شده و سپس با انحلال در تتراهیدروفوران خالصسازی شد. ساختار کلی نمونههای لیگنین با استفاده از آزمونهای طیفسنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) و تشدید مغناطیسی هسته پروتون (1HNMR) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که لیگنین تهیه شده از شرکت آلدریچ ساختاری مشابه با لیگنوسولفونات دارد، در حالی که لیگنین استخراج شده از مایع سیاه فاقد گروههای سولفوناتی بوده و از نوع لیگنین کرافت میباشد. با استفاده از واکنش استیلدار کردن لیگنین کرافت و شناسایی تکمیلی با طیفسنجی تشدید مغناطیسی هسته پروتون (1HNMR)، نسبت تعداد گروههای عاملی هیدروکسیل به متوکسی 11/1 به 1 و تعداد گروههای هیدروکسیل آن به طور متوسط 91/5 میلی مول بر گرم لیگنین استیلدار محاسبه شد؛ که 53% آن به گروههای هیدروکسیل آروماتیکی مربوط بود. با داشتن وزن مولکولی لیگنین استیلدار شده که از آزمون کروماتوگرافی ژل تراوایی برابر1260 گرم بر مول بدست آمد، تعداد متوسط گروههای عاملی هیدروکسیل به ازای هر زنجیر لیگنین کرافت استیل دار شده محاسبه و مقدار 44/7 بدست آمد.
پوریا رضایی نیارکی؛ احمد جهان لتیباری؛ آژنگ تاج دینی؛ مهران روح نیا
چکیده
تأثیر مقدار لیگنین الیاف و مقدار ماده سازگارکننده بر ویژگیهای مقاومتی چندسازه الیاف سلولزی و پروپیلن بررسی شد. در این تحقیق الیاف کارتن کنگرهای کهنه با مقدار لیگنین بهترتیب 7، 26/5، 78/3 و77/2 درصد تهیه شدند. سپس الیاف توسط دستگاه اکسترودر با پلیپروپیلن به نسبت 20 درصد الیاف و حدود 77 درصد پلیپروپیلن ترکیب شده و بعد از آسیاب ...
بیشتر
تأثیر مقدار لیگنین الیاف و مقدار ماده سازگارکننده بر ویژگیهای مقاومتی چندسازه الیاف سلولزی و پروپیلن بررسی شد. در این تحقیق الیاف کارتن کنگرهای کهنه با مقدار لیگنین بهترتیب 7، 26/5، 78/3 و77/2 درصد تهیه شدند. سپس الیاف توسط دستگاه اکسترودر با پلیپروپیلن به نسبت 20 درصد الیاف و حدود 77 درصد پلیپروپیلن ترکیب شده و بعد از آسیاب کردن نمونههای آزمونی توسط دستگاه تزریق ساخته شدند. از جفتکننده MAPPدر سه سطح 1، 2 و 3 درصد استفاده شد. تعیین ویژگیهای مقاومتی نمونههای چندسازه طبق دستورالعملهای آییننامه ASTM انجام گردید. تأثیر مقدار لیگنین بر مقاومت خمشی چندسازه در سطح اعتماد آماری 98 درصد معنیدار شده و بهترتیب کمترین و بیشترین میزان مقاومت در الیاف حاوی 78/3 درصد و 7 درصد لیگنین بهدست آمد. با بررسی عملکرد متقابل مقدار لیگنین و میزان جفتکننده مشخص شد که زیادترین مقدار مقاومت به کشش و مدولالاستیسیته کششی در چندسازه حاوی کمترین مقدار لیگنین (77/2 درصد) و بیشترین مقدار جفتکننده (3 درصد) با مقادیر بهترتیب 7/38 و 3438 مگاپاسکال مشاهده شد. سایر مقاومتهای مکانیکی نتایج مشابهی را نشان دادند که بارزترین آن افزایش قابل توجه مقاومت به ضربه با افزودن جفتکننده از سطح 1 درصد تا 3 درصد در کمترین مقدار لیگنین (77/2 درصد) است که مقدار آن از 82/52 به 26/60 J/m افزایش یافت.
اصغر تابعی؛ رضا صلح نژاد؛ آرش فرج پور رودسری
چکیده
این تحقیق بهمنظور استخراج لیگنین از خمیر کاغذ شیمیایی – مکانیکی (CMP) رنگبری نشده مخلوط پهنبرگان و مطالعهی گروههای عاملی رنگساز در آن براساس تیمارهای استیلدار کردن و احیاء کردن، به کمک طیفسنجی FTIR انجام گردید. برای استخراج لیگنین از خمیر کاغذ از روش استخراج دیوکسان اسیدی ملایم استفاده شد. برای تیمارهای استیلدار کردن ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور استخراج لیگنین از خمیر کاغذ شیمیایی – مکانیکی (CMP) رنگبری نشده مخلوط پهنبرگان و مطالعهی گروههای عاملی رنگساز در آن براساس تیمارهای استیلدار کردن و احیاء کردن، به کمک طیفسنجی FTIR انجام گردید. برای استخراج لیگنین از خمیر کاغذ از روش استخراج دیوکسان اسیدی ملایم استفاده شد. برای تیمارهای استیلدار کردن و احیاء کردن لیگنین بهترتیب از اسید استیک و بوروهیدرید سدیم (NaBH4) استفاده شد. نتایج حاصل از طیفهای بهدست آمده از نمونههای لیگنین تیمار نشده و تیمار شده (استیلدار شده و احیاء شده) نشان داد که عمده گروههای رنگساز در لیگنین بهدست آمده، نظیر گروههای هیدروکسیل و کربونیل، در اثر تیمارهای مذکور تضعیف یا حذف شدهاند. در نمونهی لیگنین استیلدار شده ضمن تضعیف نوار جذب مربوط به گروههای هیدروکسیل، ترکیبات استوکسی در ناحیهی جذب 16/1743 Cm-1 ظاهر شدند و ضمناً یک نوار جذب خوشهای نیز در ناحیه 76/1228 Cm-1دیده شد. در نمونهی لیگنین احیاء شده نیز مشاهده شد که بیشتر نوارهای جذب مربوط به گروههای کربونیل بهویژه در نواحی جذب 56/1705 و 54/1629 Cm-1 تضعیف یا حذف شدند.
شیمی چوب
احمد میرشکرایی
چکیده
در این تحقیق، تغییرات رفتار نوری لیگنین کرافت صنوبر و لیگنین سودای باگاس، پیش و پس از کاهش با بورهیدرید سدیم و هیدروسولفیت سدیم (دی تیونیت سدیم) و نیز پس از متیلدار شدن با استفاده از دی متیل سولفات، با استفاده از فنون اندازهگیری تغییرات شاخصهای نوری (روشنی، سفیدی، k/s و عدد PC) کاغذ آغشته به لیگنین براثر کهنهسازی حرارتی تسریع ...
بیشتر
در این تحقیق، تغییرات رفتار نوری لیگنین کرافت صنوبر و لیگنین سودای باگاس، پیش و پس از کاهش با بورهیدرید سدیم و هیدروسولفیت سدیم (دی تیونیت سدیم) و نیز پس از متیلدار شدن با استفاده از دی متیل سولفات، با استفاده از فنون اندازهگیری تغییرات شاخصهای نوری (روشنی، سفیدی، k/s و عدد PC) کاغذ آغشته به لیگنین براثر کهنهسازی حرارتی تسریع شدة مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات ساختاری ایجاد شده در لیگنینها براثر واکنشهای کاهشی، با استفاده از طیفسنجی FT-IR و UV-Vis پیگیری و تا حد ممکن تعیین شد. نتایج نشان داد که از نظر حذف گروههای رنگساز کربونیلی و کینونی و مقاومت در برابر اکسایش و تشکیل مجدد این گروهها، بوروهیدرید سدیم عملکرد بهتر و پر دوامتری نسبت به دیتیونیت سدیم دارد. از این رو، میتوان اینگونه استنباط کرد که در بهبود روشنی کاغذهای لیگنیندار و دوام این روشنی، در مقایسه با دیتیونیت سدیم، بوروهیدرید سدیم کارآیی بیشتری میتواند داشته باشد. همچنین مشخص شد که متیلدار شدن، به دلیل ممانعت از تشکیل ساختارهای کینونی در لیگنین، بر ثبات شاخصهای نوری کاغذهای لینگیندار در شرایط کهنهسازی حرارتی میافزاید.
شیمی چوب
سید احمد میرشکرایی؛ علی عبدالخانی؛ علینقی کریمی
چکیده
در این مطالعه از یک روش جدید برای جداسازی و تخلیص لیگنین چوب صنوبر بوسیله آنزیم استفاده شد. لیگنین آنزیمی بدست آمده با روش متداول جداسازی لیگنین یعنی روش یورکمن(MWL) از لحاظ ساختار شیمیایی مورد مقایسه قرار گرفت. مطالعه شیمیایی لیگنینها با استفاده از فنون طیف سنجی FT-IR و NMR کمی به همراه آنالیز اولیه مولکولی و توزیع وزن مولکولی انجام گرفت. ...
بیشتر
در این مطالعه از یک روش جدید برای جداسازی و تخلیص لیگنین چوب صنوبر بوسیله آنزیم استفاده شد. لیگنین آنزیمی بدست آمده با روش متداول جداسازی لیگنین یعنی روش یورکمن(MWL) از لحاظ ساختار شیمیایی مورد مقایسه قرار گرفت. مطالعه شیمیایی لیگنینها با استفاده از فنون طیف سنجی FT-IR و NMR کمی به همراه آنالیز اولیه مولکولی و توزیع وزن مولکولی انجام گرفت. بررسیها نشان داد که لیگنین آنزیمی بدست آمده ساختار بسیار سالمتری نسبت به لیگنین MWL دارد. در مقایسه با روشهای متداول آنزیمی استخراج لیگنین استفاده از توالی آنزیمی به همراه کاهش زمان آسیاب کردن سبب جداسازی لیگنین بطور ملایم با تغییرات ساختاری اندک می شود.
سعیده شریفی؛ جلیل روشناسان؛ سید ضیاء الدین حسینی
چکیده
اکالیپتوس درختی نورپسند و سریع الرشد، تنه آن صاف و پوست آن خود به خود کنده میشود. در مدت کوتاهی قطر و ارتفاع آن افزایش مییابد. هم کشیدگی آن بسیار و وزن مخصوص آن 58/0- 55/0 گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد. نمونههای مورد نظر جست و تنه اکالیپتوس کاملدولنسیس با میانگین سنی 3 سال، از منطقه جیرفت واقع در استان کرمان تهیه گردیدند. از دو نمونه، ...
بیشتر
اکالیپتوس درختی نورپسند و سریع الرشد، تنه آن صاف و پوست آن خود به خود کنده میشود. در مدت کوتاهی قطر و ارتفاع آن افزایش مییابد. هم کشیدگی آن بسیار و وزن مخصوص آن 58/0- 55/0 گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد. نمونههای مورد نظر جست و تنه اکالیپتوس کاملدولنسیس با میانگین سنی 3 سال، از منطقه جیرفت واقع در استان کرمان تهیه گردیدند. از دو نمونه، دیسکهایی جهت تراشه برای اندازه گیری الیاف تهیه گردید. آماده سازی سوسپانسیون الیاف به روش فرانکلین انجام گرفت. اندازه گیری میزان لیگنین مطابق با استاندارد T222-om-88 آئین نامه TAPPI و اندازه گیری سلولز طبق روش اسید نیتریک و مطابق با استاندارد شماره T264-om-88 آیین نامه TAPPI انجام گرفت. براساس نتایج بدست آمده، اندازه طول الیاف تنه 36/811 و جست 68/845 میکرون و قطرکلی الیاف تنه 3/19و جست 64/15 میکرون این مقادیر در سطح 1و5 درصد اختلاف معنی داری ندارند. قطرحفره الیاف تنه 71/10 و جست 75/8 و ضخامت دیواره الیاف تنه 3/4 و جست44/3 میکرون در سطح 1و 5 درصد دارای اختلاف معنیداری بوده است. مقدار مواد استخراجی تنه 4/5 و جست 3/2 درصد و مقدار لیگنین تنه 66/35 و جست 66/24 درصد و مقدار سلولز تنه 66/50 و جست 46.81 درصد بدست آمد که در سطح 1 و 5 درصد دارای اختلاف معنی داری است. مقدار خاکستر تنه 73/0 و جست 88/0 درصد اندازهگیری شد که در سطح 1و5 درصد اختلاف معنیداری نمیباشد.
خمیر کاغذ و کاغذ
کامیار صالحی؛ عبدالرحمن حسین زاده؛ حسین فامیلیان
چکیده
رقم ورامین یکی از رقمهای ارزشمند گیاه پنبه است که نزدیک به 40% پنبه کاری کشور در مناطق مرکزی ایران و خراسان و بخشی از استانهای اردبیل و آذربایجان شرقی را زیر پوشش دارد. با توجه به سیاست جایگزینی ضایعات کشاورزی به جای محصولات جنگلی در کارخانه های صنایع سلولزی و حجم فراوان این ماده اولیه مناسب در مزارع کشور و توجه به اینکه شناخت خصوصیات ...
بیشتر
رقم ورامین یکی از رقمهای ارزشمند گیاه پنبه است که نزدیک به 40% پنبه کاری کشور در مناطق مرکزی ایران و خراسان و بخشی از استانهای اردبیل و آذربایجان شرقی را زیر پوشش دارد. با توجه به سیاست جایگزینی ضایعات کشاورزی به جای محصولات جنگلی در کارخانه های صنایع سلولزی و حجم فراوان این ماده اولیه مناسب در مزارع کشور و توجه به اینکه شناخت خصوصیات ماده اولیه، یکی از ملزومات استفاده صحیح از آن در صنعت می باشد بررسی خصوصیات بنیادی در مورد چوب ساقه پنبه مورد توجه قرار گرفت.در این تحقیق نمونه های آزمونی از مزرعه موسسه تحقیقات پنبه ورامین به آزمایشگاه های مجتمع تحقیقاتی البرز منتقل شد و آزمایشهای متعدد بر روی آنها انجام گرفت. آزمایشهای آناتومی و تشریحی بر طبق استانداردهای IAWA و آزمایشهای فیزیکی چوب بر طبق استانداردهای ASTM و آزمایشهای شیمیایی چوب بر طبق استانداردهای TAPPI انجام گرفت. چوب ساقه پنبه ورامین پراکنده آوند و آوندها معمولا به صورت تک، دوتایی و همچنین دسته های 4-6-8 تایی هم مشاهده می شود که معمولا به صورت شعاعی قرار دارند به ندرت دسته های خوشه ای با تعداد کم آوند هم مشاهده می شود. تیغه بین آوندی از نوع کاملا ساده و گرد می باشد. آرایش منافذ دیوار آوندی از نوع منافذ پشت سر هم طولی می باشد، متوسط قطر منافذ دیوار آوندی 3.7 میکرون و تعداد منافذ در ناحیه تلاقی آوند و اشعه کاهش می یابد و پراکنده با شکلهای گرد و یا نامنظم، میانگین قطر آوندها 740 میکرون و تعداد آوندها 23.2 عدد در میلیمتر مربع اندازه گیری شد. میانگین طول عناصر آوندی 188.4 میکرون و هیچگونه تیلی مشاهده نشد. فیبرها با منافذ ساده و پراکنده با قطری کمتر از 3 میکرون دیده می شوند. فیبرها دارای دیواره نازک و فاقد ضخامت مارپیچی هستند. پارانشیم محوری در اطراف آوندها مشاهده می شود. اشعه چوبی ناهمگن و با سلولهای با اندازه های متفاوت دیده می شوند. میانگین ارتفاع اشعه های چوبی 577 میکرون و ترکیب سلولها در آنها مخلوطی از ردیفهای ایستاده و خوابیده می باشد تعداد اشعه چوبی بطور متوسط 7 عدد در میلیمتر اندازه گیری شد. میانگین طول الیاف اندازه گیری شده در سه ناحیه یقه،50% و 75% طول ساقه840 میکرون و میانگین قطر الیاف 23.9میکرون و همچنین میانگین قطر حفره سلولی 16.11 و میانگین ضخامت دیواره در الیاف چوب ساقه پنبه ورامین 3.9میکرون اندازه گیری شد. چوب پنبه ورامین دارای جرم حجمی خشک 0.44 گرم بر سانتیمتر مکعب و جرم حجمی بحرانی 0.40 گرم بر سانتیمتر مکعب می باشد و میزان هم کشیدگی حجمی آن 7.7 درصد و واکشیدگی حجمی آن 8.3 درصد اندازه گیری شد. همچنین درصد تخلخل آن نیز 70.5 درصد برآورد شد. میزان درصد مواد شیمیایی تشکیل دهنده چوب پنبه ورامین نیز آزمایش شد که سلولز 52 درصد، لیگنین 29.9 درصد، خاکستر 1.4 درصد و مواد استخراجی 6.8 درصد را نشان داد.
فیزیک و آناتومی
سعید مهدوی؛ عبدالرحمن حسین زاده؛ عباس فخریان روغنی؛ مسعود رضا حبیبی
چکیده
نیزارهای ایران به عنوان یک منبع مهم تهیه الیاف سلولزی به منظور جبران بخشی از کمبود ماده اولیه صنایع سلولزی ایران مطرح می باشند. در راستای بررسی خواص اولیه کاربردی نی P. australis که مهمترین گونه از نظر وسعت در میان سایر گونه های نی در ایران می باشد، 3 رویشگاه عمده این گونه شامل مناطق جنوب، شمال و شرق در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند ...
بیشتر
نیزارهای ایران به عنوان یک منبع مهم تهیه الیاف سلولزی به منظور جبران بخشی از کمبود ماده اولیه صنایع سلولزی ایران مطرح می باشند. در راستای بررسی خواص اولیه کاربردی نی P. australis که مهمترین گونه از نظر وسعت در میان سایر گونه های نی در ایران می باشد، 3 رویشگاه عمده این گونه شامل مناطق جنوب، شمال و شرق در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند که با توجه به وسعت و امکان برداشت صنعتی نی از این مناطق، به ترتیب از سه، دو و یک ناحیه این مناطق نمونه برداری شد.به منظور اندازه گیری ابعاد فیبر، نمونه های مربوط به نواحی هر منطقه با هم مختلط شدند و اندازه گیریها بر مبنای میانگین هر منطقه انجام گرفت. بررسیها نشان می دهند که بین طول فیبر و قطر حفره سلولی در سه منطقه اختلاف معنی داری وجود نداشت، لیکن بین قطر فیبر و ضخامت دیواره سلولی سه منطقه اختلاف معنی دار است. بیشترین میانگین طول الیاف (1.39 میلیمتر) مربوط به منطقه شمال می باشد.اندازه گیری ترکیبهای شیمیایی برای شش ناحیه مناطق در چهار تکرار انجام گرفت.نتایج نشان می دهند که بین مناطق و نواحی شش گانه آنها از نظر میزان ترکیبهای شیمیایی اختلاف معنی داری وجود دارد. در مجموع منطقه شمال با بیشترین مقدار میانگین سلولز (60.12 درصد) و کمترین مقدار میانگین لیگنین (20.64درصد) در اولویت اول قرار می گیرد.بررسی خواص اولیه نی P. australis موید این مطالب است که به لحاظ ابعاد فیبر و میزان ترکیبهای شیمیایی، این گونه نی در زمره مواد اولیه مناسب برای استفاده در صنایع کاغذسازی ایران نسبت به پهن برگان بومی و سایر گیاهان غیرچوبی ایران می باشد.
عبدالرحمن حسین زاده؛ حبیب الله عربتبار؛ فرداد گلبابائی؛ حسین فامیلیان؛ نیرالسادات صداریی؛ مسعود رضا حبیبی
چکیده
در این تحقیق خواص فیزیکی، آناتومیکی، مکانیکی و شیمیایی چوب گونه E. steriaticalyx مورد بررسی قرار گرفت. جرم ویژه نسبی خشک چوب درون و چوب برون این گونه به ترتیب 0.958 و 0.911 و میانگین وزن جرم ویژه نسبی خشک چوب این گونه 0.935 تعیین شد.میانگین طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی به ترتیب 0.881 میلیمتر، 16.063 میکرون،4.465 میکرون ...
بیشتر
در این تحقیق خواص فیزیکی، آناتومیکی، مکانیکی و شیمیایی چوب گونه E. steriaticalyx مورد بررسی قرار گرفت. جرم ویژه نسبی خشک چوب درون و چوب برون این گونه به ترتیب 0.958 و 0.911 و میانگین وزن جرم ویژه نسبی خشک چوب این گونه 0.935 تعیین شد.میانگین طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی به ترتیب 0.881 میلیمتر، 16.063 میکرون،4.465 میکرون و 5.789 میکرون تعیین شد. طول الیاف، با افزایش فاصله از مغز به طرف پوست افزایش یافته، بدین صورت که طول الیاف چوب برون بیش از چوب درون است.مقدار سلولز چوب درون و چوب برون به ترتیب 46.74 و 47.39 درصد و میانگین آن 47.07 درصد تعیین شد. مقدار لیگنین چوب درون و چوب برون به ترتیب 23.76 و 23.3 و میانگین آن 23.01 درصد تعیین شد. مقدار مواد استخراجی چوب درون و چوب برون به ترتیب 6.38 و 3.48 و میانگین آن 4.88 درصد و مقدار خاکستر چوب درون و چوب برون به ترتیب 0.56 و 0.55و میانگین آن 0.555 بدست آمد.میانگین مدول گسیختگی و مدول الاستیسته خمشی در دو حالت خشک و تر به ترتیب 92.44 و 11022 مگاپاسکال و میانگین مقاومت به فشار در جهت موازی الیاف در حداکثر بار 53.84 مگاپاسکال و همچنین در جهت عمود بر الیاف 4 مگاپاسکال و میانگین مقاومت به فشار در جهت 4 مگاپاسکال تعیین شد. میانگین مقاومت به شکافخوری 0.844 KN/cm، میانگین مقاومت به سختی (در دو حالت تر و خشک) در جهات جانبی و انتهایی به ترتیب 9.41 و 10.23 کیلونیوتن تعیین شد. میانگین مقاومت به برش موازی الیاف 14.22 مگاپاسکال و میانگین مقاومت به ضربه نیز 33.38 J اندازه گیری شده است.
شیمی چوب
عبدالرحمن حسین زاده؛ عباس فخریان روغنی؛ فرداد گلبابائی؛ نیر السادات صداریی
چکیده
در این تحقیق خواص مکانیکی، آناتومیکی و شیمیایی چوب 8 اصله درخت اکالیپتوس کاملدولنسیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میانگین جرم ویژه نسبی درون چوب و برون چوب این گونه بطور متوسط بترتیب 0.849 و 0.736 می باشد.میانگین طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی چوب این 8 اصله درخت بطور متوسط و بترتیب 0.975 میلی ...
بیشتر
در این تحقیق خواص مکانیکی، آناتومیکی و شیمیایی چوب 8 اصله درخت اکالیپتوس کاملدولنسیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میانگین جرم ویژه نسبی درون چوب و برون چوب این گونه بطور متوسط بترتیب 0.849 و 0.736 می باشد.میانگین طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی چوب این 8 اصله درخت بطور متوسط و بترتیب 0.975 میلی متر و 14.67، 4.77، 4.91 میکرون برای درون چوب و 1.098 میلی متر و 16.10، 4.799 و 5.66 میکرون برای برون چوب بدست آمده است و بین میانگین طول الیاف درون چوب و برون چوب در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد.سلولز درون چوب و برون چوب درختان مورد مطالعه بطور متوسط 47.5 درصد و 47.86 درصد و میزان لیگنین آنها بطور متوسط 29.92 درصد و 29.76 درصد به ترتیب برای درون چوب و برون چوب، و همچنین متوسط میزان مواد استخراجی درون چوب و برون چوب 14.19 و 3.94 درصد و میزان خاکستر آنها به طور متوسط 0.42 درصد برای درون چوب و 0.43 درصد برای برون چوب بدست آمد. مقاومت خمش استاتیکی این گونه در حد الاستیک در دو حالت تر و خشک بترتیب 47 و 70.61 مگاپاسکال و مقاومت به فشار آنها در میزان حد الاستیک در حالت تر 27.93 و در حالت خشک 47.52 مگاپاسکال اندازه گیری شد.مقاومت به کشش در میزان حداکثر بار و تغییر طول آنها در همین میزان بار حالت تر بترتیب 3.805 مگاپاسکال و 1.65 میلی متر و در حالت خشک 6.579 مگاپاسکال و 1.061 میلیمتر اندازه گیری شد.میزان بار جهت خروج واحد طول نفوذ میخ به طول 3.2 سانتی متر در جهات جانبی و انتهایی در حالت تر بترتیب 0.4177 و 0.22963 کیلونیوتن و در حالت خشک 0.7292 و 0.6862 کیلونیوتن اندازه گیری گردید.