نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع . بخش تحقیقات علوم چوب و کاغذ صندوق پستی 116- 13185 تهران - ایران
3 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع . بخش تحقیقات علوم چوب و کاغذ صندوق پستی 116- 13185 تهران -ایران
چکیده
این بررسی با هدف شناخت ویژگیهای کاربردی، تکنولوژیکی گونه سریع‌الرشد اوکالیپتوس کاملدولنسیس رویشگاههای شمال و جنوب کشور، و قابلیت تولید خمیرکاغذ از این گونه بروش فرآیند نیمه شیمیایی سولفیت خنثی (Nssc) انجام گردید. میانگین طول الیاف برای رویشگاه شمال 8ˆ0 میلیمتر و برای رویشگاه جنوب 888ˆ0 میلیمتر و ضخامت دیواره سلولی برای رویشگاه شمال و جنوب به ترتیب 52ˆ3 و 32ˆ5 میکرون اندازه‌گیری گردید زیادبودن ضخامت دیواره سلولی و ضریب درهم‌رفتگی رویشگاه جنوب باعث بیشترشدن مقاومت پارگی و ترکیدن کاغذ حاصله از رویشگاه جنوب نسبت به رویشگاه شمال می‌گردد. مقادیر وزن مخصوص خشک و بحرانی برای رویشگاه شمال 722Kg/m3 و 582Kg/m3 و برای رویشگاه جنوب 781Kg/m3 و 697Kg/m3 محاسبه گردید. زیادبودن وزن مخصوص رویشگاه جنوب را می‌توان با ضخیم بودن دیواره سلولی رویشگاه جنوب نسبت به شمال توجیه کرد. میانگین ترکیبات شیمیایی این گونه برای رویشگاه شمال شامل : سلولز 42ˆ45 درصد لیگنین 3ˆ31 درصد مواد استخراجی 47ˆ11 درصد خاکستر 33 درصد و برای رویشگاه جنوب سلولر 650ˆ47 درصد لیگنین 66ˆ29 درصد مواد استخراجی 18ˆ9 درصد و خاکستر 33 درصد بوده است . پختها با شرایط مختلف شامل : زمان در سه سطح 30 و 45 و 60 دقیقه - مقدار سولفیت سدیم در 5 سطح 4 و 5 و 6 و 7 و 8 درصد برمبنای وزن خشک و درجه‌حرارت ثابت 170C و نسبت مایع پخت 4 به 1 هرکدام در 3 تکرار انجام گردید دامنه راندمان برای رویشگاه شمال 63ˆ61 - 99ˆ71 و برای رویشگاه جنوب 61ˆ60 - 22ˆ71 و میانگین عدد کاپا بر رویشگاه شمال از 156-191 و برای رویشگاه جنوب 190-153 بوده است . بمنظور مقایسه خصوصیات مقاومتی کاغذهای هر دو رویشگاه خمیرکاغذهای در شرایط 10 درصد سولفیت سدیم 5 درصد بی‌کربنات سدیم زمان پخت 30 دقیقه - و 12 درصد سولفیت سدیم به 6 درصد بی‌کربنات سدیم و زمان 30 دقیقه 14 درصد سولفیت سدیم 70 درصد بی‌کربنات سدیم و زمان 45 دقیقه انتخاب گردید این انتخاب براساس راندمان و کاپا و مواد شیمیایی مصرفی و زمان پخت انتخاب گردید. خمیر تا درجه‌حرارتی 320 میلی‌لیتر (C.s.f) پالایش شدند. بررسی مقاومتها کاغذ دو رویشگاه نشان داد که کلیه مقاومتهای رویشگاه جنوب در شرایط مختلف ساخت بیشتر از مقاومتهای رویشگاه شمال بوده است . و مقاومتهای بدست آمده از رویشگاه جنوب در مواردی بالاتر از مقادیر گزارش شده در سایر نقاط دنیا بوده است . بنابراین می‌توان از این خمیر کغذ برای جایگزینی محصولات حاصل از فرآیند کرافت مانند لاینر و لاینربرد استفاده کرد. به دلیل، راندمان زیادتر و مصرف مواد شیمیایی کمتر در یک میزان شخصی مقاومت کاغذ، درختان رویشگاه جنوب نسبت به درختان رویشگاه شمال بمنظور تولید خمیرکاغذ ارجحتر می‌باشند.
کلیدواژه‌ها
)