ارتباط پهنای حلقه رویش و ویژگی‌های آوندی در توسکای قشلاقی (Alnus glutinosa)

اولادی, رضا; نصیریانی, سعیده; دانه‌کار, افشین; پورطهماسی, کامبیز

doi:10.22092/ijwpr.2015.12925

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیات علمی گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد، بیولوژی و آناتومی چوب، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

³ دانشیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

⁴ - دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

https://doi.org/10.22092/ijwpr.2015.12925

چکیده

بررسی تغییرات درون درختی پهنای حلقه‌های رویشی و ویژگی‌های آوندی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران علوم چوب، اقلیم‌شناسان درختی و فیزیولوژیست‌های گیاهی بوده است. با این حال ارتباط درونی و تاثیرپذیری متقابل این ویژگی‌ها از یکدیگر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اصلی این است که آیا الگوی ارتباط بین ویژگی‌های آوندی با هم و با پهنای حلقه رویش در همه پهن‌برگان و رویشگاه‌ها یکسان است؟ و یا ممکن است حتی یک گونه در رویشگاه‌های مختلف، استراتژی‌های متفاوتی برای واکنش به محیط خارجی اتخاذ کند؟ برای پاسخ به این پرسش‌‌ها، دو منطقه با ریزاقلیم کاملاً متفاوت (خشک و لب‌شور) از اطراف شهرستان آستارا بعنوان دو رویشگاه متفاوت گونه توسکا قشلاقی (Alnus glutinosa) انتخاب شدند. از هر رویشگاه تعدادی درخت انتخاب و از آنها دیسک یا مغزی تهیه شد. پس از آماده‌سازی‌های اولیه، با استفاده از میکروتوم از از این نمونه‌ها، مقاطع عرضی از پوست به مغز تهیه شدپس از اسکن مقاطع عرضی، با استفاده از نرم افزار ویرایش تصویر، پهنای حلقه رویشی TRW)) ، میانگین اندازه آوندها (AVLA)، تعداد آوند در واحد سطح (VF) و تخلخل حلقه (Porosity) در 20 حلقه رویشی آخر هر درخت اندازه‌گیری شدند. ارتباط درونی این ویژگی‌ها با هم به تفکیک هر رویشگاه با استفاده از آزمون‌های مختلف آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که ارتباط درونی و متقابل بین ویژگی‌های آوندی و پهنای حلقه رویش در دو رویشگاه مشابه بود. بطورخلاصه، می‌توان گفت که فارغ از نوع رویشگاه و تغییرات آب و هوایی، هرگاه پهنای حلقه‌های رویشی درختان توسکا افزایش یابد، تعداد آوند در واحد سطح حلقه کمتر خواهد شد و این دو ویژگی آناتومی تحت کنترل یک نوع مولفه قرار دارند ولی AVLA متاثر از مولفه متفاوتی بوده و به پهنای حلقه رویشی درخت وابسته نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

بیولوژی و حفاظت چوب

مراجع

- Abrantes, J., Campelo, F. and García-González, I., 2013. Environmental control of vessel traits in Quercus ilex under Mediterranean climate: Relating xylem anatomy to function. Trees, 27(3): 655-662.

- Aguilar-Rodríguez, S., Terrazas, T. and López-Mata, L., 2006. Anatomical wood variation of Buddleja cordata (Buddlejaceae) along its natural range in Mexico. Trees, 20 (2): 253–261.

- Ballesteros, J.A., Stoffel, M., Bollschweiler, M., Bodoque del Pozo, J. M. and Díez-Herrero, A., 2010. Flash-flood impacts cause changes in wood anatomy of Alnus glutinosa, Fraxinus angustifolia and Quercus pyrenaica. Tree Physiology, 30: 773–781.

- Eckstein, D. and Frisse, E., 1982. The influence of temperature and precipitation on vessel area and ring width of oak and beech: 12–13. In: Hughes, M.K. et al (Eds). Climate from tree rings. Cambridge University Press, Cambridge, 233 p.

- Fichtler, E. and Worbes, M., 2012. Wood anatomical variables in tropical trees and their relation to site conditions and individual tree morphology. IAWA Journal, 33(2): 119-140.

- Fonti, P., von Arx, G., Garcia-Gonzalez, I., Elimann, B., Sass-Klaassen, U., Gartner, H. and Eckstein, D., 2010. Studying global changes through investigation on the plastic responses of xylem anatomy in tree rings. New Phytologist, 185: 42–63.

- Fritts, H.C., 2001. Tree Rings and Climate. The Blackburn Press, New Jersey, 566 p.

- Matisons, R., and Brumelis, G., 2012. Influence of climate on tree-ring and earlywood vessel formation in Quercus robur in Latvia. Trees, 26(4): 1251-1266.

- Oladi, R., Bräuning, A. and Pourtahmasi, K., 2014. ‘‘Plastic’’ and ‘‘static’’ behavior of vessel-anatomical features in Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) in view of xylem hydraulic conductivity. Trees, 28(2): 493–502.

- Pourtahmasi, K., Lotfiomran, N., Bräuning, A. and Parsapajouh, D., 2011. Tree-ring width and vessel characteristics of oriental beech (Fagus orientalis) along an altitudinal gradient in the Caspian forests, Northern Iran. IAWA Journal, 32: 461–473.

- Schume, H., Grabner, M. and Eckmüllner, O., 2004. The influence of an altered groundwater regime on vessel properties of hybrid poplar. Trees, 18(2): 184–194.

- Schweingruber, F.H., 1990. Anatomy of European woods. Verlag Paul Haupt Publishers, Berne and Stuttgart, 800 p.

- Speer, J.H., 2010. Fundamentals of tree-ring research. The University of Arizona Press, Tucson, 368 p.

- Sperry, J.S., Hacke, U.G. and Pittermann, J., 2006. Size and function in conifer tracheids and angiosperm vessels. American Journal of Botany, 93: 1490–1500.

- Woodcock, D.W., 1989. Climate sensitivity of wood anatomical features in a ring-porous oak (Quercus macrocarpa). Canadian Journal of Forest Research, 19: 639–644.

تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران

ارتباط پهنای حلقه رویش و ویژگی‌های آوندی در توسکای قشلاقی (Alnus glutinosa)

مراجع

مراجع

دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 51
تیر 1394
صفحه 278-288

ارتباط پهنای حلقه رویش و ویژگی‌های آوندی در توسکای قشلاقی (Alnus glutinosa)

مراجع

مراجع

دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 51تیر 1394صفحه 278-288

دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 51
تیر 1394
صفحه 278-288