نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

به منظور ارزیابی دوام گونه­‌ها‌‌ی چوبی و صنعتی توسکا و ممرز، ابتدا گرده­بینه­‌ها‌‌ی این گونه­‌ها‌‌ به الوار تبدیل و پس از اطمینان از کاهش رطوبت، الوار‌ها‌‌ به نمونه­‌ها‌‌ی ویژه تست­‌ها‌‌ی دریایی اندازه­بری شدند. نمونه­‌ها‌‌ی آماده­شده با ماده حفاظتی مس- کروم- ارسنیک (CCA) با روش سلول­پر اشباع گردیدند. جهت آزمایش میدانی، نمونه­‌ها‌‌ی تیمارشده و شاهد به ساحل دریا منتقل و در ایستگاه ماهی‌گیری امیرآباد در عمق یک متری نصب شدند. نتایج ارزیابی­ مشاهد‌ها‌‌ی از اثر‌ها‌‌ی موجودات دریایی بر روی نمونه­‌ها‌‌ پس از مدت زمان سه، شش، نه و دوازده ماه ثبت گردید. این نتایح نشان داد که قارچ­‌ها‌‌ی رنگ­کننده چوب و همچنین بالانوس­‌ها‌‌ی دریایی قادرند نمونه­‌ها‌‌ی کنترل (شاهد) را اشغال کرده و یا بر روی آن‌ها‌‌ زندگی کنند. اما در روی نمونه­‌ها‌‌ی تیمارشده تعداد کمتری از بالانوس­‌ها‌‌ ساکن شدند. با افزایش مدت زمان ماندگاری نمونه­‌ها‌‌ی شاهد از 3 به 12 ماه، حضور این موجودات بر روی چوب­‌ها‌‌ بیشتر گردید. میزان کاهش وزن نمونه­‌ها‌‌ی شاهدِ توسکا در طول یک سال ماندگاری در ساحل دریا حدود 5/3 درصد بود. درحالی­که نمونه­‌ها‌‌ی تیمارشده توسکا نه تن‌ها‌‌ کاهش وزن نداشتند بلکه 21/12درصد افزایش وزن نیز پیدا کردند. علّت افزایش وزن نمونه‌‌ها‌‌ی تیمارشده احتمالاً بر اثر جذب املاح آب دریا بوده است. در خصوص گونه ممرز نیز نتایج کم و بیش مشابه بود. به طوری که کاهش وزن نمونه­‌ها‌‌ی شاهد 7/2 درصد و تیمارشده دارای افزایش وزن 9/7 درصد بودند. برروی نمونه­‌ها‌‌ی تیمارشده هر دو گونه آثاری از حمله قارچ­‌ها‌‌ی رنگ­کننده مشاهده نشد. در پایان می­توان  نتیجه‌گیری کرد که کاربرد چوب­‌ها‌‌ی حفاظت شده در دریای مازندران برای بیشتر استفاده­‌ها‌‌ ایمن می­باشد.

کلیدواژه‌ها

- رضانژاد، ع و پارساپژوه، د، 1380. بررسی دوام چوب­‌ها‌‌ی خارجی مورد مصرف در ساخت شناور‌ها‌‌ی چوبی در مقابل عوامل مخرب دریایی در سواحل استان سیستان و بلوچستان، مجله پژوهش و سازندگی، جلد شماره 2 ص 81-78.
- رضانژاد، ع، پارسا پژوه، د، و عرب­تبار فیروزجایی، حبیب اله، 1382. بررسی دوام چوب­‌ها‌‌ی ساج، بالائو، کروئینگ و چنگال درمقابل حفاران دریایی در سواحل ماهشهر، بندرترکمن و نوشهر، فصلنامه پژوهش و سازندگی، سال شانزدهم، شماره 3 (پیاپی، 61)، ص، 64-69
- عرب­تبار فیروزجایی، ح، رضانژاد، ع و حسین زاده، ع 1381. بررسی مقدماتی اثرات تخریبی عوامل مخرب دریایی بر روی 7 گونه چوبی در بندر عباس، مجله چوب و کاعد شماره 17، انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‌ها‌‌ و مراتع ایران.
- کاظمی، سید محمود، 1389. آفات چوب، انتشارات سپهر، ص 100.       
-Edwin, L., A. G. Gopalakrishna Pillai, 2004. Resistance of preservative treated rubber wood (Hevea brasiliensis), to marine borers, Holz Roh Werkst, 62:303–306
-Findlay, W.P.K., 1967. Timber pest and diseases. Pergamon Press Ltd., Headington Hill hall, Oxford 4 & 5 Fizroy Squar, London W. 1.
-Kandau  J. and Ling W. C., 2005, Natural durability of some commericial timbers of Savarak, Malaysia in tropical environment, IRG/WP 05- 10561.
-Karimi, A. and M. Shaikholeslami, 2001. Fixation of celcure preservative  in oale sap and heartwood in three  temperature treatment, J. Natural resources of Iran, 54,12-20p
-Kazemi, S.M. 1999. The Effect of ACC on Durability of Blue Beech, IRG/WP/99-30209.
-Rao, M.V. and Krishnan, R.V., 1992. Resistance of Copper-Chrome-Boric treated timber to marine borer attack in Cochin harbour waters. J. Indian Acad. Wood Sci., 23(1): 29- 32.
-Rao, M.V., Kuppusamy B.V., and Rao S., 2005. Cleistanthus colllinus (Roxb.) Benth. Ex Hook.f. and Wrightia tinctoria (Roxb.) R.Br. – two timbers with promising durability under marine conditions, IRG/ WP 05- 10552
-Swami, B.S., Udhayakumar, M., Pradeep K., and Samui A.B., 2005. Timber deterioration in marine environment. IRG/WP 05-10559.