نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا حاجی حسنی ¹
• حسین حسینخانی ²
• ابوالفضل کارگرفرد ³
• فرداد گلبابائی ⁴

¹ کارشناس بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن

² عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور- بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن

³ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

⁴ بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن، ‌مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

 این تحقیق با هدف بررسی تأثیر کاربرد نی بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته‌خرده‌چوب ساخته شده از هرس باغ‌های انار انجام شد. تخته‌های آزمایشگاهی در شرایط دو تیمار زمان پرس (در سه سطح 3، 4 و5 دقیقه) و ترکیب ماده اولیه (در چهار سطح 1- 100% نی، 2- 75% نی و 25% سرشاخه‌های انار 3- 50% نی و 50% سرشاخه‌های انار، 4- 25% نی و 75% سرشاخه‌های انار) به‌عنوان عوامل متغیر ساخته شدند که در مجموع 12 تیمار حاصل گردید که با در نظر گرفتن سه تکرار برای هر سطح از تیمار در مجموع 36 تخته آزمایشگاهی ساخته شد. نتایج در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی متعادل تحت آزمایش فاکتوریل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که با افزایش زمان پرس، مقاومت خمشی تخته‌ها کاهش می­یابد. بالاترین میزان مقاومت خمشی برابر با 1535/15 مگاپاسکال بوده و در زمان پرس 3 دقیقه حاصل شده است. از طرفی ترکیب ماده اولیه نیز بر روی مقاومت خمشی تأثیرگذار می‌باشد، به طوری که بالاترین میزان مقاومت خمشی در شرایط ترکیب 25% نی و 75% سرشاخه انار و برابر با 2/16 مگاپاسکال و پایین‌ترین میزان مقاومت خمشی برابر با 05/10 مگاپاسکال و در شرایط ترکیب 100% نی به‌دست آمد. در مورد مدول‌الاستیسیته نیز نتایج نشان می‌دهند که کاهش مصرف نی در ترکیب ماده اولیه باعث افزایش مدول‌الاستیسیته می‌گردد، به طوری که بالاترین میزان مدول‌الاستیسیته برابر با 2533 مگاپاسکال و در شرایط ترکیب 25% نی و 75% سرشاخه انار حاصل گردید. همچنین نتایج بیانگر افزایش مقاومت چسبندگی داخلی در اثر افزایش میزان مصرف سرشاخه‌های انار یا کاهش مصرف نی در ترکیب ماده اولیه می‌باشد. به طوری که بالاترین مقدار چسبندگی داخلی برابر با 17/0 مگاپاسکال و مربوط به شرایط ترکیب 25% نی و 75% سرشاخه انار می‌باشد. بنابراین افزایش میزان مصرف سرشاخه‌های انار یا کاهش مصرف نی در ترکیب ماده اولیه موجب کاهش واکشیدگی ضخامت تخته­ها پس از 2 و 24 ساعت غوطه­وری در آب می‌گردد، به طوری که بالاترین میزان واکشیدگی ضخامت 2 و 24 ساعت به‌ترتیب برابر با 51/17 و 21/33 درصد و مربوط به شرایط ترکیب 100% نی می‌باشد. البته افزایش زمان پرس نیز باعث افزایش واکشیدگی ضخامت 24 ساعت تخته‌ها می‌گردد و کمترین مقدار این ویژگی در زمان پرس 3 دقیقه حاصل گردید که برابر با 19/21 درصد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• تخته‌خرده‌چوب
• مقاومت خمشی
• مدول‌الاستیسیته
• چسبندگی‌داخلی
• واکشیدگی ضخامتی 2 و 24 ساعت