نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2 دانشآموخته کارشناسیارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، کرج، ایران
3 دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
4 دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
5 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه خاکشناسی، کرج، ایران
چکیده
آلایندههای هوا بهخصوص آلایندههای حاصل از سوخت خودروها نمیتواند بر روی ویژگیهای آناتومی و مورفولوژی بافت چوب درختان بیتأثیر باشد. بنابراین به منظور بررسی این موضوع از کاجهای الداریکا (Pinus eldarica) واقع درپارک چیتگر که از یک سو به بزرگراه پرتردد "تهران-کرج" (منطقه آلوده) و از سوی دیگر به سلسه جبال البرز منتهی میشود (منطقه پاک) و همچنین از منطقه میان دو منطقه اخیر (نیمهآلوده) توسط مته سالسنج نمونه چوبی استخراج شد. پس از عملیات تطابق زمانی حلقههای رویشی 5 سال اخیر از سایر حلقههای رویشی جدا شده و ویژگیهای آناتومی مقطع عرضی، شامل نحوه گذر تراکئید از بخش بهاره به تابستانه، ضخامت دیواره مماسی در تراکئیدهای دو ردیف آخر بخش تابستانه، تعداد اشعه چوبی در واحد طول و فراوانی مجاری مترشحه در حد دایرههای رویشی و ویژگیهای مورفولوژیکی تراکئیدها در سالهای متناظر سه منطقه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که الگوی رویشی درختان کاج سه منطقه تقریباً یکسان بوده است، فقط در بعضی از سالها متوسط رویش درختان آلوده کمی بیشتر از سایر نقاط بوده است. تعداد مجاری مترشحه صمغی و تعداد اشعه در واحد طول و همچنین دایرههای رویشی کاذب در سالهای رویشی مربوط به منطقه آلوده و نیمهآلوده، بهخصوص سالهای 84 و 85 نسبت به سال متناظر خودش در منطقه پاک بیشتر بود. همچنین طول تراکئید، ضخامت دو دیواره و ضخامت حفره چوبهای منطقه پاک بیش از دو منطقه آلوده و نیمهآلوده بوده است. بهطور کلی از دادههای حاصل از این پژوهش میتوان اینگونه استنباط نمود که آلایندههای هوا علاوه بر تأثیر بر روی متوسط رویش درختان، باعث کاهش کیفیت چوب تولیدی درختان کاج میشوند.
کلیدواژهها