نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ته

3 استاد- دانشکده منابع طبیعی کرج- دانشگاه تهران

4 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات ساقه کلزا به­عنوان یک منبع سلولزی  جهت استفاده در صنایع خمیر و کاغذ انجام شده است. در این مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی، ترکیبات شیمیایی و خصوصیات خمیر سودای تهیه شده از ساقه کلزا بررسی شد. نتایج نشان داد که با وجود دیواره سلولی ضخیم­تر خصوصیات مورفولوژیکی الیاف ساقه کلزا با سایر منابع غیر‌چوبی و نیز الیاف پهن­برگان مشابه می‌باشد. بررسی ترکیبات شیمیایی نشان داد که ساقه کلزا دارای میزان کمتری سلولز است (44%)، در حالی­که میزان لیگنین، همی‌سلولز و خاکستر شباهت ساقه کلزا با سایر منابع غیر‌چوبی را نشان می‌دهد. در مقایسه با بسیاری از منابع غیر‌چوبی، خمیر تهیه شده از ساقه کلزا به روش سودا نیازمند میزان مواد شیمیایی و زمان پخت بیشتری بود. خمیر بدست آمده از قلیای فعال 22% در 100 دقیقه زمان پخت در حداکثر دما دارای روشنی 6/82% ISO بود. خصوصیات مقاومتی خمیر سودای رنگبری شده شامل شاخص کششی (Nm/g)، شاخص ترکیدن (k Pa.m2/g) و شاخص پارگی (m N.m2/g) به ترتیب برابر 6/63، 22/2 و 9/4 بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

-حمصی، امیر هومن. پیروز، محمد مهدی. میرشکرایی، سید احمد. بررسی ویژگیهای خمیرکاغذ نیمه شیمیایی سولفیت خنثی از ساقه کلزا، مجلهعلمی-پژوهشی علوم کشاورزی. سال 12، شماره 4، 1385
-سفید گران، ر (1382). بررسی بیومتری الیاف ساقه کلزا، سمینار کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور.
-فارسی، محمد ،1382. نگرشی بر مواد اولیه لیگنوسلولزی غیر‌چوبی و بررسی صنایع مرتبط با آن در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش ملی فرآوری و کاربرد مواد سلولزی، پردیس 3 دانشکده فنی دانشگاه تهران،59-62
-فخریان، ع و همکاران،1377. بررسی قابلیت استفاده از کلش برنج در صنایع خمیر­کاغذ، تحقیقات چوب و کاغذ، انتشارات  موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 1-77.
-یعقوبی، کامل. خواجوی، فاطمه، شیرزاد، ماه منیر1382. تهیه خمیر‌کاغذ از ساقه پنبه به روش سودا و بررسی خواص آن، مجموعه مقالات اولین همایش ملی فرآوری و کاربری مواد سلولزی، پردیس 3 دانشکده فنی دانشگاه تهران،211-215
- Ali, M., Byrd, M., Jameel, H. 2001. Soda-AQ Pulping of Cotton Stalks. TAPPI Pulping Conference Proceedings, Seattle
- Antunes, A., Amaral, E., Belgacem, M.N. 2000. Cynara cardunculus L.: chemical composition and soda-anthraquinone cooking. Ind. Crops and Prod.12, 85–91.
- Ashori, A. 2006. Nonwood fibers-A potential source of raw material in papermaking. Polymer-Plastics Technology and Engineering. 10, 1133-1136.
- Bowyer, B. J., Shmulsky, R., Haygreen J. G., (2007). Forest Product and Wood Science: An Introduction, 5th Ed., Blackwell Publishing.
- Chan. K.Y., Oates, A., Swan, A.D., Hayes, R.C., Dear, B.S., Peoples, M.B. 2006. Agronomic consequences of tractor wheel compaction on a clay soil. Soil and Tillage Research. 8, 13-21.
- Deniz, I., Kirci, H., Ates, S. 2004. Optimisation of wheat straw Triticum drums kraft pulping. Ind. Crops and Prod. 19, 237–243.
- Franklin, G.L., 1954. A rapid method of softening wood for anatomical analysis. Tropical woods, 88: 35-36.
- Khristova, P., Kordsachia, O., Patt, R., Karar, I., Khider, T. 2006. Environmentally friendly pulping and bleaching of bagasse. Ind. Crops and Prod. 23, 131–139. Page 15 of 15
- Law, K.N., Kokta, B.V., Mao, C.B. 2001. Fibre morphology and soda-sulphite pulping of switchgrass. Bioresource Technology. 77, 1-7.
- Mia Thykesson, M., Sjöberg L.A., Ahlgren, P. 1998. Paper properties of grass and straw pulps. Ind. Crops and Prod. 7, 351-362.
- Pande, H., Roy, D.N. 1996. Delignification kinetics of soda pulping of kenaf. J. Wood Chem. Technol. 3, 311–325.
- Patt, R., Kordsachia, O., Fehr, J. 2006. European hardwoods versus Eucalyptus globulusas a raw material for pulping. Wood Sci Technol. 40, 39–48.
- Rowell, M.R., Young, A.R., Rowell,K.G., (1997). Processing of Agrobased Resources into Pulp and Paper in : paper and composites from agri-based Resource, CRC press, Boca Raton,FL.
- Sanjuan, R., Anzaldo, J., Vargas, J., Turrado, J., Patt, R. 2001. Morphological and chemical composition of pith and fibers from mexican sugarcane bagasse. Holz als Rohund Werkstoff. 59, 447-450.
- Tappi Standard Test Methods, 2003. Tappi press, AltantaGA.
-Thykesson, M., Sjöberg L.A., Ahlgren, P. 1998. Paper properties of grass and straw pulps. Ind. Crops and Prod. 7, 351-362.
- Xu, F., Zhong, X.C., Sun, R.C., Lu, Q. 2006. Anatomy, ultrastructure and lignin distribution in cell wall of Caragana Korshinskii. Ind.Crops and Prod. 24, 186–193.