نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید محمد مظهری موسوی ¹
• سعید مهدوی ²
• سید ضیاء الدین حسینی ³
• حسین رسالتی ⁴
• حسین یوسفی ⁵

¹ کارشناس ارشد علوم و صنایع چوب وکاغذ، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه گرگان

² بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،

³ استاد، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه گرگا

⁴ دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه گرگان

⁵ دانشجوی دکتری، علوم و صنایع چوب و کاغذ، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،

چکیده

 این تحقیق با هدف بررسی امکان استفاده از پسماند ساقه کلزا برای تولید خمیرکاغذ با فرآیند سودا-آنتراکینون و ارزیابی ویژگی های کاغذسازی آن انجام گرفته است. میانگین طول الیاف ساقه کلزا (Hayolla401 )برابر با 04/1میلیمتر و میانگین قطر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی الیاف به ترتیب برابر با 28، 09/19 و91/4 میکرومتر اندازهگیری شد.میانگین مقادیر سلولز، لیگنین، مواد استخراجی محلول در استن و خاکستر به‌ترتیب برابر با 66/41، 00/16، 63/1و 46/3 درصد بدست آمد. شرایط پخت، شامل ماده شیمیایی(سود سوزآور) به مقدار 16، 18 و20 درصد بر مبنای وزن خشک کاه کلزا، درجه حرارت پخت 175 و 185 درجه سانتیگراد ، زمان پخت 40 و 70 دقیقه ، نسبت مایع پخت به کاه 8 به 1 و آنتراکینون به مقدار 2/0 درصد بر مبنای وزن خشک کاه به مایع پخت اضافه شد. با افزایش شدت شرایط پخت، از مقدار بازده، عدد کاپا و وازده خمیرکاغذ کاسته شد. عمل پالایش خمیرکاغذ بر روی تیمار منتخب به منظور دستیابی به درجه روانی حدود 25±350(ml ,CSF ) انجام شد. از خمیرکاغذ پالایش شده کاغذ دست ساز 60 گرمی تهیه و خواص فیزیکی مکانیکی آنها اندازه گیری شد. خصوصیات فیزیکی اندازه گیری شده شامل ضخامت، دانسیته و حجیمی به ترتیب برابر با 4/86 میکرومتر،g/cm³69/0 وcm³/g 44/1بدست آمد. خصوصیات مکانیکی اندازه گیری شده شامل اندیس مقاومت به پاره شدن، اندیس مقاومت به ترکیدن،    طول پاره شدن واندیس مقاومت در برابر کشش به ترتیبmN.m²/g 6/4، kPa.m²/g 5/3، km 4/7و        Nm/g6/72 اندازه گیری شد. نتایج این بررسی در مقایسه با سایر گیاهان غیر چوبی نشان می دهد اگرچه بازده بعد از الک خمیرکاغذ در حد مطلوبی نبوده، ولی با توجه به عددکاپای مناسب و ویژگیهای مقاومتی درحد مطلوب می توان از این ماده لیگنوسلولزی برای تولید خمیرکاغذدر صنایع کاغذسازی بهره گیری کرد.

کلیدواژه‌ها

• سودا
• سودا-آنتراکینون
• ساقه کلزا
• عددکاپا
• بازده خمیرکاغذ
• خواص کاغذ

موضوعات

• خمیر کاغذ و کاغذ