نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات علوم چوب و فراورده‌های آن، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استادیار، بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای (Coniophora puteana) روی برخی خواص فیزیکی و مکانیکی و نیز مقاومت بیولوژیکی چوب زبان گنجشک (Fraxinus Sp.) و نوئل (Picea Sp.) اصلاح حرارتی شده، صورت پذیرفت. گونه‌های چوبی مورد نظر تحت دمای 212 درجه سانتی‌گراد و برای مدت زمان 3 ساعت تحت تیمار حرارتی قرار داده شدند. نمونه‌های تیمار شده با فرایند حرارتی همراه با نمونه‌های شاهد بر اساس استاندارد EN 313 در معرض قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای قرار داده شدند و سپس، عملکرد عامل مخرب قارچی و تاثیر آن بر خواص فیزیکی و مکانیکی نمونه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که در هر دو گونه چوبی زبان گنجشک و نوئل، اثرگذاری قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای بر روی نمونه‌های شاهد بیشتر از نمونه‌های تیمار شده با فرایند حرارتی بوده است و سبب تخریب و کاهش وزن بیشتری در این نمونه‌ها گردیده است. همچنین ویژگیهای دانسیته، مقاومت به ضربه و مقاومت فشاری موازی الیاف در نمونه‌های حرارت‌دهی شده در معرض قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای بیشتر از نمونه‌های حرارت‌دهی شده بدون مجاورت با این قارچ بودند. نتایج ارزیابی آنزیم لاکاز تولید شده توسط قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای در هر دو گونه چوبی نیز نشان داد که تاثیر این آنزیم در نمونه‌های حرارت دهی شده هر دو گونه چوبی مورد نظر کمتر از نمونه‌های شاهد بود. بر اساس نتایج بدست آمده می‌توان گفت که تیمار حرارتی می‌تواند سبب بهبود مقاومت بیولوژیکی، کاهش برخی خواص فیزیکی و مکانیکی و نیز پایداری بیشتر این ویژگی‌ها در مقابل اثرگذاری قارچ عامل پوسیدگی قهوه‌ای در هر دو گونه چوبی زبان‌گنجشک و نوئل گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

-American society for testing of materials. ASTM D 143-09. (2014). Standard methods of testing small clear specimens of timber.
-American society for testing of materials. ASTM D256. (2018). Standard test methods for determining the Izod pendulum impact strength of plastics.
-Ayata, U., Akcay, C. and Esteves, B., 2017. Determination of decay resistance against Pleurotus ostreatus and Coniophora puteana fungus of heat-treated scoth pine, oak and beech wood species. Maderas, Ciencia y tecnología. 19: 3. 309-316.
-Delucis, R., Machado, S.F., Missio, A.L. and Gatto, D.A., 2019. Decay resistance of two-step freezing–heat-treated fast-growing eucalyptus wood. J. of the Indian Academy of Wood Science, 16: 2. 139-143.
-Farahani, M.R.M., Hill, C.A.S. and Hale, M.D.C., 2001. The effect of heat treatment on the decay resistance of Corsican pine sapwood. In: Proceedings 5th European panel products symposiumm. Pp: 303–308.
-Ferraz, A., Córdova, A.M. and Machuca, A., 2003. Wood biodegradation and enzyme production by Ceriporiopsis subvermispora. Enzyme and Microbial Technology. 32: 1. 59-65.
-Field, J.A., Jong, E., Feijoo-Costa, G. and Bont, J.A.M., 1993. Screening for ligninolytic fungi applicable to the biodegradation of xenobiotics. Trends Biotechnol. 11: 44-49.
-Gaff, M., Babiak, M., Kačík, F., Sandberg, D., Turčani, M., Hanzlík, P. and Vondrová, V., 2019. Plasticity properties of thermally modified timber in bending–the effect of chemical changes during modification of European oak and Norway spruce. Composites Part B: Engineering. 165: 5. 613-625.
-Ghorbani, M., Nikkhah Shahmirzadi, A. and Toopa, A., 2020. Effect of densification on the practical properties of chemical and thermal modified poplar wood. Iranian J. of Wood and Paper Industries, 11: 2. 185-197.
-González-Peña, M.M. and Hale, M.D.C., 2007. The relationship between mechanical performance and chemical changes in thermally modified wood. In: Proceedings 3rd European conference on wood modification. Pp: 169–172.
-González-Peña, M.M., Breese, M.C. and Hill, C.A.S., 2004. Hygroscopicity in heat treated wood: Effect of extractives. In: Proceedings 1st international conference on environmentally- compatible forest products. Pp: 105–119.
-Icel, B., Guler, G., Isleyen, O., Beram, A. and Mutlubas, M., 2015. Effects of industrial heat treatment on the properties of spruce and pine woods. BioResources. 10: 3. 5159-5173.
-Kamperidou, V., 2019. The biological durability of thermally-and chemically modified black pine and poplar wood against basidiomycetes and mold action. Forests. 10: 12. 1111-1128.
-Kaygin, B., Gunduz, G. and Aydemir, D., 2009. The effect of mass loss on mechanical properties of heat treated Paulownia wood. Wood Research. 54: 2. 101-108.
-Mburu, F., Dumarc, S., Huber, F., Petrissans, M. and Gérardin, P., 2007. Evaluation of thermally modified Grevillea Robusta heartwood as an alternative to shortage of wood resource in Kenya. Characterisation of physicochemical properties and improvement of bio-resistance. Bioresource Technology. 98: 18. 3478–3486.
-Militz, H., 2002. Thermal treatment of wood. European processes and their background, IRG/WP 02-40241. 33rd Annual Meeting, 12-17 May, Cardiff-Wales, 4: 1-17.
-Militz, H. and Tjeerdsma, B., 2001. Heat treatment of wood by the PLATO process. In: Rapp AO, Editor, Review on heat treatments of wood. COST ACTION E22: Environmental optimisation of wood protection. Pp: 27–38.
-Obataya, E. and Tomita, B., 2002. Hygroscopicity of heat-treated wood II, Reversible and irreversible reductions in the hygroscopicity of wood due to heating. Mokuzai Gakkaishi. 48: 4. 288–95.
-The European Standard EN 113., 1997. Wood preservatives. Test method for determining the protective effectiveness against wood destroying basidiomycetes.
-Welzbacher, C.R. and Rapp, A.O., 2004. Determination of the water sorption properties and preliminary results from field tests above ground of thermally modified material from industrial scale processes. In: 35th Annual Meeting, International Research Group on Wood Protection, IRG/WP 04–40279.
-Wentzel, M., Fleckenstein, M., Hofmann, T. and Militz, H., 2019. Relation of chemical and mechanical properties of Eucalyptus nitens wood thermally modified in open and closed systems. Wood Material Science & Engineering. 14: 3. 165-173.