نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای مهندسی کاغذ از دانشگاه کبک در تراریویر کانادا، مدرس دانشگاه علمی کاربردی، تهران، ایران
2 استادیار، گروه پالایش زیستی، دانشکده فناوریهای نوین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
سابقه و هدف: کشور ما سالهاست که انواع کاغذدیواری را از کشورهای مختلف وارد میکند. با افزایش مشکلات ارزی، تولید کاغذدیواری در داخل کشور و خودکفایی در تولید این محصول بهعنوان یک راهحل مناسب مطرح شده است. از سوی دیگر، در حال حاضر، شرکتهای داخلی در حال تولید کاغذ از کاغذ باطله سفید هستند که بهدلیل مسائل و مشکلات متعدد، استفاده از آن بهعنوان کاغذ درجه چاپ و تحریر توجیه ندارد. بااینحال، شرکتهای متعددی در داخل کشور در حال تولید درجات سفید کاغذ از کاغذباطله سفید هستند که استفاده از آن بهعنوان کاغذپایه در تولید کاغذهای زینتی یا کاغذدیواری بررسی علمی نشده است. هدف این پژوهش، مطالعه و بررسی امکان تولید کاغذدیواری از کاغذهای سفید بازیافتی تولید داخل کشور است.
مواد و روشها: مراحل انجام این پروژه درمجموع در 6 قسمت جداگانه و متوالی انجام شد که شامل این موارد است: 1) تعیین ویژگیهای کیفی کاغذها؛ 2) آمادهسازی فرمولاسیون ماده اندودکننده با نشاسته بهعنوان اتصالدهنده؛ 3) آمادهسازی فرمولاسیون ماده اندودکننده با لاتکس و نشاسته بهعنوان اتصالدهنده؛ 4) پوششدهی ترکیب مواد اندود بر روی کاغذها؛ 5) اندود کردن کاغذها و منسوج نبافته (نان وون) با پلی وینیل کلراید (پیویسی)؛ 6) اعمال چاپ چهار رنگ روی نمونههای منتخب کاغذهای اندود شد. بدین منظور، ابتدا نمونههایی از کاغذهای تولیدی چند شرکت ایرانی تهیه شد و برای اندود کردن و انجام تیمارهای لازم به آزمایشگاه سامانهها و فراوردههای زیستی دانشگاه شهید بهشتی منتقل شدند. برای انجام تیمار مذکور، روی نمونه کاغذها از مواد شیمیایی مختلفی شامل پودر کربنات کلسیم، کائولن، اکسید تیتایم، نشاسته ذرت، لاتکس و پودر پیویسی استفاده شد که با این هدف اقدام به تهیه محلولهای اندود با درصد جامدهای متفاوت بهصورت مرحلهای و آزمون و خطا و بهکارگیری ترکیبهای متنوعی از این مواد (با مجموع 110 و 124 قسمت) شد. سپس روی انواع کاغذهای داخلی (اکثراً بازیافتی) این محلولهای اندود اضافه شدند. در پایان بر روی مطلوبترین کاغذهای اندودشده، تصویر یک گل بهصورت چهار رنگ چاپ شد.
یافتهها: در تعیین ویژگیهای کیفی کاغذهای پایه شامل اندازهگیریهای جذب آب، میزان خاکستر، ضخامت، نفوذپذیری در برابر هوا، مقاومت در برابر کشش، شاخص مقاومت در برابر پاره شدن و شاخص مقاومت در برابر ترکیدن، دو نمونه کاغذ تولیدی شرکتهای پردیس کاغذ و کاغذ تبریز بهعنوان بهترینها انتخاب شدند و با احتساب میزان خاکستر، کاغذ تبریز بهعنوان کاغذ پایه از دیگر کاغذهای داخلی مناسبتر معرفی شد. در ادامه پس از اعمال ماده اندود، کاغذهای اندودشدهای با ظاهر نسبتاً مطلوب و با درصدهای سفیدی حدود 60 تا 85 حاصل گردید و نهایتاً براساس نتایج بهدست آمده، رابطه معنیداری بین افزایش درصد جامد محلولهای اندود و درصد سفیدی کاغذ اندود شده بهدست آمد. همچنین، پس از عملیات چاپ بر روی نمونههای منتخب، کاغذهای سوپر کرافت راشا و کرافت تبریز بهعنوان بهترین نمونهها معرفی شدند. عالیترین کیفیت چاپ با پیویسی بر روی کاغذ سفید پارس با 16 درصد پیویسی، بر روی وایت تاپ راشا با 28 درصد پیویسی و بر روی منسوج نبافته (نان وون) با 28 درصد پیویسی نسبت به وزن کاغذ بهدست آمد.
نتیجهگیری: جمعبندی نتایج حاصل از این پژوهش در ذیل فهرست شدهاند.
الف) بهترین درصد جامد محلول (غلظت مخلوط) اندود 41-46 درصد
ب) بهترین ترکیب اتصالدهنده و رنگدانه، برابر 100+ 12 + 12 = 124 قسمت و نسبت وزن خشک مخلوط اندود اضافه شده به وزن خشک کاغذپایه برابر 12 درصد
پ) بالاترین سفیدی بهدستآمده با بهکارگیری کربنات کلسیم + اکسید تیتانیم + نشاسته
ت) مناسبترین غلظت نشاسته قابل استفاده در محلول اندود 15 درصد
ج) بهترین نشست اندود و ظاهر یکنواخت و خوب اندود بر روی کاغذ سوپرکرافت راشا با فرمول: کائولن+ اکسید تیتانیم+ لاتکس با سفیدی 7/77 درصد و نیز کاغذ کرافت تبریز با فرمول: کائولن+ اکسید تیتانیم + لاتکس، با سفیدی 8/71 درصد بهدست آمد. در صورتی که سفیدی بالاتر مورد نظر باشد، استفاده از کربنات کلسیم بجای کائولن نتیجه مطلوبتری خواهد داد.
کلیدواژهها
- اندودکردن
- اتصال دهنده (بایندر)- رنگدانه (پیگمنت)
- پلیوینیل کلراید (پی وی سی) - چاپ
- منسوج نبافته (نان وون)
موضوعات