نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صالحه نظری ¹
• نورالدین نظرنژاد ²
• محمدعلی ابراهیم زاده ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع خمیر و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

² استادیار گروه صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی، ساری

³ دانشیار گروه شیمی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشکده داروسازی، مرکز تحقیقات علوم دارویی، ساری

چکیده

گیاهان منبع غنی از ترکیبات فنولی هستند که مهمترین آنتی‌اکسیدان­های طبیعی بشمار می­آیند. آنتی­اکسیدان­ها از عوامل اصلی خنثی‌کننده رادیکال­های آزاد می­باشند، که از شیوع بیماریهای مزمن و تخریب بسیاری از مواد غذایی جلوگیری می­کنند. این ترکیبات از پوست درختان اکالیپتوس و کاج نیز قابل‌استخراج هستند. هدف این مطالعه، ارزیابی خواص آنتی‌اکسیدانی و میزان فنول و فلاونوئید تام پوست درختان اکالیپتوس و کاج است.پس از تهیه پوست درختان مورد مطالعه، عصاره­های اتانولی به روش سوکسوله استخراج شدند. ابتدا میزان فنول و فلاونوئید تام عصاره­ها اندازه­گیری و بعد برای ارزیابی خواص آنتی‌اکسیدانی عصاره­های استخراج‌شده از چهار روش دی فنیل پیکریل هیدرازیل، قدرت احیاکنندگی، نیتریک اکساید و میزان کی­لیت کنندگی آهن استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان فنول و فلاونوئید تام در پوست درخت اکالیپتوس بیشتر از کاج است. نتایج آزمون به دام اندازی رادیکال­های آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل نشان داد که غلظت مهار 50% در عصاره اتانولی پوست درخت اکالیپتوس و کاج به‌ترتیب دارای مقادیر 02/3 و 77/15 میکرو­گرم بر میلی­لیتر است. همچنین، در آزمون قدرت احیاکنندگی، میزان جذب برای عصاره پوست اکالیپتوس بیشتر از کاج بود. در آزمون به دام اندازی نیتریک اکساید، غلظت مهار 50% در عصاره اتانولی پوست اکالیپتوس 41/2 و در عصاره کاج 75/22 میکروگرم در میلی­لیتر محاسبه شد. همین طور، نتایج آزمون میزان کی­لیت کنندگی آهن عصاره‌های اتانولی پوست اکالیپتوس و کاج در غلظت 100 میکروگرم در میلی‌لیتر، به‌ترتیب مهار37 و 97/18 درصد را نشان دادند. عصاره­های اتانولی پوست اکالیپتوس و کاج در چهار آزمون مورد مطالعه، فعالیت آنتی‌اکسیدانی قابل قبولی را نشان دادند، بنابراین می­توانند به‌عنوان منابع مفیدی برای تأمین آنتی‌اکسیدان­های طبیعی باشند.

کلیدواژه‌ها

• آنتی‌اکسیدان
• فنول
• فلاونوئید
• اکالیپتوس
• کاج