نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سوده ژند ¹
• مسیح مسعودی فر ²
• احمد رضا سرائیان ³
• علی قاسمیان ³

¹ کارشناس ارشد، صنایع خمیر و کاغذ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشجوی کارشناسی ارشد فرآورده‌های مرکب چوب دانشگاه زابل

³ دانشیار گروه صنایع خمیر و کاغذ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

این تحقیق با هدف مقایسه ویژگی‌های خمیر‌کاغذ سولفیت سدیم خنثی کاه‌گندم زاگرس استان گلستان تحت تأثیر پیش‌تیمار قلیایی با هیدروکسیدسدیم یک درصد و آب جوش انجام شد. پیش‌تیمار کاه خرد شده با هیدروکسیدسدیم یک درصد و آب جوش به نسبت 10 به 1 به‌ترتیب در دماهای 70 درجه سانتی‌گراد و دمای 100 درجه سانتی‌گراد به مدت 30 دقیقه انجام گردید. سپس از کاه پیش‌تیمار شده با مایع پخت سولفیت‌سدیم و هیدروکسید‌ سدیم با نسبت ثابت 5 به 1 در دمای 160 درجه سانتی‌گراد و به مدت 30 دقیقه خمیر‌کاغذ تهیه گردید. به‌منظور بررسی تأثیر هیدروکسید‌سدیم بر مقاومت‌های کاغذ، در بعضی پخت‌ها فقط از سولفیت‌سدیم استفاده شد و در یک حالت کاه‌گندم بعد از قرار گرفتن در معرض پیش‌تیمار هوا خشک شد و از کاه پیش‌تیمار و توزین شده برای پخت استفاده شد و در حالتی دیگر بعد از پیش‌تیمار مقدار هیدروکسید سدیم جذب شده در پیش‌تیمار محاسبه و از هیدروکسید سدیم مورد نیاز برای پخت اصلی کسر شد. پس از پخت، خمیرکاغذها توسط پالایشگر آزمایشگاهیPFI mill تا رسیدن به درجه‌روانی‌‌25 ± 380 میلی‌لیتر (CSF) پالایش شدند. از هر نوع خمیر‌کاغذ، کاغذ دست‌ساز 60 گرمی ساخته شد و ویژگی‌های آن براساس آئین‌نامه  TAPPI تعیین گردید. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار اثر معنی‌داری در افزایش مقاومت‌های کاغذ بجز شاخص مقاومت به لهیدگی حلقوی داشته است و در اثر پیش‌تیمار به‌ویژه قلیایی، درجه‌روشنی خمیر‌کاغذ کاهش و مقاومت‌کششی، ترکیدن، طول پاره‌شدن، سفتی و دانسیته آن افزایش می‌یابد. به‌طورکلی با افزایش مقدار مواد شیمیایی به‌ویژه هیدروکسید‌ سدیم در پخت اصلی مقادیر بازده و درجه روشنی خمیر‌کاغذها کاهش و مقاومت‌های آنها افزایش می‌یابد. 

کلیدواژه‌ها

• کاه‌گندم
• خمیر‌کاغذ نیمه شیمیایی سولفیت خنثی
• پیش‌تیمار
• ویژگی‌های مقاومتی کاغذ