حفاظت و اصلاح چوب
حمید رضا زارعی؛ رضا حاجی حسنی؛ سیده معصومه زمانی؛ کامیار صالحی
چکیده
سابقه و هدف: چوب با توجه به ماهیت طبیعی آن، دارای محدودیتهایی در خواص و کاربرد است که برای رفع آنها، نیاز به اصلاح دارد. اصلاح چوب معمولاً با اهداف مختلف و روشهای متعددی انجام میشود. یکی از روشهای اصلاح چوب، استفاده از تیمارهای حرارتی بهمنظور بهبود ثبات ابعادی و افزایش دوام بیولوژیکی چوب است؛ اما آنچه مسلم است آن است که اصلاح ...
بیشتر
سابقه و هدف: چوب با توجه به ماهیت طبیعی آن، دارای محدودیتهایی در خواص و کاربرد است که برای رفع آنها، نیاز به اصلاح دارد. اصلاح چوب معمولاً با اهداف مختلف و روشهای متعددی انجام میشود. یکی از روشهای اصلاح چوب، استفاده از تیمارهای حرارتی بهمنظور بهبود ثبات ابعادی و افزایش دوام بیولوژیکی چوب است؛ اما آنچه مسلم است آن است که اصلاح حرارتی چوب بر سایر خواص فیزیکی و مکانیکی چوب نیز تأثیرگذار است. اصلاح حرارتی چوب در حضور اکسیژن سبب اکسیداسیون ساختار شیمیایی چوب شده و منجر به کاهش خواص فیزیکی و مکانیکی چوب میگردد. ازاینرو حذف اکسیژن در طول فرایند تیمار حرارتی میتواند سبب کاهش اثرهای تخریبی این تیمار گردد. در این بررسی با بهکارگیری فرایند روغن- گرمایی (Thermo-oil) و حذف اکسیژن در طول فرایند، به ارزیابی تأثیر این تیمار بر عملکرد قارچ عامل پوسیدگی سفید (Trametes versicolor) پرداخته شده است. همچنین تأثیر تیمار حرارتی (فرایند روغن- گرمایی) در محیط فاقد اکسیژن بر خواص مهندسی گونههای چوبی غان و کاج ارزیابی شد.مواد و روشها: در این بررسی نمونههای مورد نظر از دو گونه چوبی غان (Betula SP.) و کاج (Pinus SP.) تهیه شدند. تیمار گرمایی نمونههای مورد نظر با استفاده از فرایند روغن- گرمایی، در یک سیلندر مجهز به سیستم فشار و خلأ انجام شد. همچنین از روغن بازیافت شده صنعتی برای تیمار گرمایی نمونهها استفاده گردید. دما و زمان مورد استفاده در این تیمار به ترتیب 195 درجه سانتیگراد و 5 ساعت در نظر گرفته شد. در پایان فرایند تیمار، روغن مورد استفاده از سیلندر اصلی به داخل مخزن روغن تخلیه شده و پس از اعمال خلأ نمونهها از داخل سیلندر خارج گردیدند. بهمنظور بررسی مقاومت بیولوژیکی و نیز خواص فیزیکی و مکانیکی (جذب آب و واکشیدگی، دانسیته، کاهش وزن، مقاومت خمشی، مقاومت به فشار موازی الیاف و مقاومت به ضربه) از چوبهای تیمار شده و شاهد، نمونههای آزمونی در ابعاد استاندارد تهیه گردید. بهمنظور تجزیهوتحلیل آماری از نرمافزار SPSS استفاده شد. از آزمون تجزیه واریانس ANOVA نیز برای مقایسه بین گروهها استفاده شد.یافتهها: بررسی نتایج بهدستآمده نشان داد که تیمار روغن- گرمایی میتواند سبب کاهش عملکرد قارچ عامل پوسیدگی سفید و نیز اثرگذاری کمتر این قارچ بر خواص فیزیکی و مکانیکی هر دو گونه چوبی گردد. همچنین نتایج نشان داد که تیمار روغن- گرمایی سبب بهبود ویژگیهای فیزیکی و کاهش ویژگیهای مکانیکی بهاستثنای مقاومت فشاری موازی الیاف گردید.نتیجهگیری: تیمار روغن-گرمایی در درجه حرارت بالا سبب تغییرات ساختاری چوب شده و ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی چوب را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین تغییرات ساختاری به وجود آمده در اثر تیمار حرارتی میتواند عاملی مؤثر و بازدارنده بر اثرگذاری و عملکرد قارچ عامل پوسیدگی سفید بر خواص فیزیکی و مکانیکی چوب باشد.
حفاظت و اصلاح چوب
سیده معصومه زمانی؛ رضا حاجی حسنی؛ کامیار صالحی
چکیده
این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد قارچ عامل پوسیدگی قهوهای (Coniophora puteana) روی برخی خواص فیزیکی و مکانیکی و نیز مقاومت بیولوژیکی چوب زبان گنجشک (Fraxinus Sp.) و نوئل (Picea Sp.) اصلاح حرارتی شده، صورت پذیرفت. گونههای چوبی مورد نظر تحت دمای 212 درجه سانتیگراد و برای مدت زمان 3 ساعت تحت تیمار حرارتی قرار داده شدند. نمونههای تیمار شده با فرایند حرارتی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد قارچ عامل پوسیدگی قهوهای (Coniophora puteana) روی برخی خواص فیزیکی و مکانیکی و نیز مقاومت بیولوژیکی چوب زبان گنجشک (Fraxinus Sp.) و نوئل (Picea Sp.) اصلاح حرارتی شده، صورت پذیرفت. گونههای چوبی مورد نظر تحت دمای 212 درجه سانتیگراد و برای مدت زمان 3 ساعت تحت تیمار حرارتی قرار داده شدند. نمونههای تیمار شده با فرایند حرارتی همراه با نمونههای شاهد بر اساس استاندارد EN 313 در معرض قارچ عامل پوسیدگی قهوهای قرار داده شدند و سپس، عملکرد عامل مخرب قارچی و تاثیر آن بر خواص فیزیکی و مکانیکی نمونهها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که در هر دو گونه چوبی زبان گنجشک و نوئل، اثرگذاری قارچ عامل پوسیدگی قهوهای بر روی نمونههای شاهد بیشتر از نمونههای تیمار شده با فرایند حرارتی بوده است و سبب تخریب و کاهش وزن بیشتری در این نمونهها گردیده است. همچنین ویژگیهای دانسیته، مقاومت به ضربه و مقاومت فشاری موازی الیاف در نمونههای حرارتدهی شده در معرض قارچ عامل پوسیدگی قهوهای بیشتر از نمونههای حرارتدهی شده بدون مجاورت با این قارچ بودند. نتایج ارزیابی آنزیم لاکاز تولید شده توسط قارچ عامل پوسیدگی قهوهای در هر دو گونه چوبی نیز نشان داد که تاثیر این آنزیم در نمونههای حرارت دهی شده هر دو گونه چوبی مورد نظر کمتر از نمونههای شاهد بود. بر اساس نتایج بدست آمده میتوان گفت که تیمار حرارتی میتواند سبب بهبود مقاومت بیولوژیکی، کاهش برخی خواص فیزیکی و مکانیکی و نیز پایداری بیشتر این ویژگیها در مقابل اثرگذاری قارچ عامل پوسیدگی قهوهای در هر دو گونه چوبی زبانگنجشک و نوئل گردد.
رضا حاجی حسنی؛ سیده معصومه زمانی؛ سامان قهری؛ کامیار صالحی
چکیده
هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر تیمار گرمایی بر دوام بیولوژیکی و برخی خواص فیزیکی و مکانیکی گونه چوبی راش و کاج میباشد. بدین منظور از گونه چوبی راش و کاج نمونههای گرما چوب بر اساس فرایند ترمو-D تهیه گردید. نمونههای چوبی شاهد و تیمار شده با فرایند گرمایی تحت تاثیر قارچ عامل پوسیدگی قهوهای برای مدت زمان 16 هفته قرار گرفته و سپس مورد ...
بیشتر
هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر تیمار گرمایی بر دوام بیولوژیکی و برخی خواص فیزیکی و مکانیکی گونه چوبی راش و کاج میباشد. بدین منظور از گونه چوبی راش و کاج نمونههای گرما چوب بر اساس فرایند ترمو-D تهیه گردید. نمونههای چوبی شاهد و تیمار شده با فرایند گرمایی تحت تاثیر قارچ عامل پوسیدگی قهوهای برای مدت زمان 16 هفته قرار گرفته و سپس مورد ارزیابی واقع شدند. میزان لاکاز تولید شده توسط قارچ و نیز تاثیر قارچ بر کاهش وزن و تغییرات دانسیته نمونهها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که میزان بازدارندگی تیمار گرمایی در کاهش وزن ناشی از اثرگذاری قارچ عامل پوسیدگی قهوهای در چوب راش و کاج به ترتیب برابر با 92/76% و 32/44% بدست آمد. لذا فعالیت و اثرگذاری آنزیم لاکاز در نمونههای شاهد بیشتر از نمونههای تیمار شده با فرایند گرمایی بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که تیمار گرمایی در دمای بالا سبب کاهش دانسیته میگردد؛ با این حال میتواند عاملی بازدارنده در کاهش دانسیته ناشی از فعالیت قارچ عامل پوسیدگی قهوهای باشد. مقاومت به ضربه و مقاومت به فشار موازی الیاف از جمله آزمونهای مکانیکی هستند که بر روی نمونهها انجام گرفت. به طور کلی نتایج نشان داد که تیمار گرمایی سبب افزایش دوام بیولوژیکی هر دو گونه چوبی راش و کاج میگردد. همچنین نتایج بیانگر کاهش خواص مکانیکی در اثر تیمار گرمایی به استثنای مقاومت فشاری موازی الیاف بودند.
رضا حاجی حسنی؛ سامان قهری؛ کامیار صالحی؛ فرداد گلبابائی؛ سیده معصومه زمانی
چکیده
چکیده هدف از این تحقیق ارزیابی ویژگیهای سطحی و فرمهای شکست چوب صنوبر اصلاح شده با فرآیند بخارگرمایی بود. عوامل متغیر در این بررسی شامل دمای بخارگرمایی (سه سطح 130، 150 و 170 درجه سانتیگراد) و زمان ماندگاری (دو سطح 20 و 40 دقیقه) بودند که تاثیر آنها بر زاویه تماس و زبری سطح نمونههای چوبی، قبل و بعد از پرداخت سطح نمونهها مورد بررسی قرار ...
بیشتر
چکیده هدف از این تحقیق ارزیابی ویژگیهای سطحی و فرمهای شکست چوب صنوبر اصلاح شده با فرآیند بخارگرمایی بود. عوامل متغیر در این بررسی شامل دمای بخارگرمایی (سه سطح 130، 150 و 170 درجه سانتیگراد) و زمان ماندگاری (دو سطح 20 و 40 دقیقه) بودند که تاثیر آنها بر زاویه تماس و زبری سطح نمونههای چوبی، قبل و بعد از پرداخت سطح نمونهها مورد بررسی قرار گرفتند. ویژگی-های سطحی و فرمهای شکست برای هر دو نمونه شاهد و تیمار شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که فرآیند بخارگرمایی سبب افزایش زبری سطح نمونههای چوبی در هر دو حالت پرداخت نشده و پرداخت شده پس از تیمار میگردد. همچنین نتایج بیانگر کاهش میزان زاویه تماس قطره آب در اثر تیمار بخارگرمایی میباشند. مقاومت خمشی نمونهها نیز در اثر تیمار بخارگرمایی کاهش یافتند. بر اساس نتایج به دست آمده، فرمهای شکست نمونه های تیمار شده با فرایند بخارگرمایی در آزمون مقاومت خمشی از نوع ساده و فشاری بودند.
فراورده های مرکب چوب
رضا حاجی حسنی؛ فرداد گلبابائی؛ سیده معصومه زمانی
چکیده
Dor:98.1000/1735-0913.1398.34.435.69.4.1578.1603 هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تیمار شیمیایی الیاف صنوبر (Populous deltoides) بر خواص فیزیکی و مکانیکی چندسازه چوب- پلاستیک تولید شده به روش تزریق قالبی بود. نمونههای چوب- پلاستیک با استفاده از پلیپروپیلن و با در نظر گرفتن 3 سطح مختلف شدت استیلاسیون (صفر، 7/14 و 5/19 درصد)، 2 سطح مقدار الیاف (30 و 40 درصد) و دو سطح کاربرد مالئیک ...
بیشتر
Dor:98.1000/1735-0913.1398.34.435.69.4.1578.1603 هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تیمار شیمیایی الیاف صنوبر (Populous deltoides) بر خواص فیزیکی و مکانیکی چندسازه چوب- پلاستیک تولید شده به روش تزریق قالبی بود. نمونههای چوب- پلاستیک با استفاده از پلیپروپیلن و با در نظر گرفتن 3 سطح مختلف شدت استیلاسیون (صفر، 7/14 و 5/19 درصد)، 2 سطح مقدار الیاف (30 و 40 درصد) و دو سطح کاربرد مالئیک انیدرید پروپیلنی (MAPP) بعنوان جفت کننده (صفر و 3 درصد) ساخته شدند و آزمونهای فیزیکی و مکانیکی بر روی آنها صورت گرفت. سپس نتایج در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی متعادل تحت آزمایش فاکتوریل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمونها نشان دادند که تیمار شیمیایی استیلاسیون میتواند سبب کاهش میزان جذب آب بلند مدت و واکشیدگی ضخامت بلند مدت چندسازه گردد. بعلاوه این تیمار سبب بهبود برخی از خواص مکانیکی چندسازه چوب پلاستیک گردید. همچنین در این بررسی نتایج بیانگر آن بود که مصرف مالئیک انیدریر پروپیلنی میتواند بر روی کلیه خواص فیزیکی و مکانیکی چند سازه اثر مثبت داشته باشد. افزایش مصرف الیاف در ساخت چندسازه سبب افزایش میزان جذب آب، واکشیدگی ضخامتی و نیز بهبود برخی ویژگیهای مکانیکی از جمله مقاومت کششی، مدول کششی و مدول خمشی گردید. همچنین با افزایش مصرف الیاف ویژگیهای مقاومت خمشی و مقاومت به ضربه چندسازه چوب- پلاستیک کاهش یافت.
مدیریت و اقتصاد چوب
رضا حاجی حسنی؛ سیده معصومه زمانی
چکیده
چکیده این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تیمار شیمیایی استیلاسیون در جلوگیری از تخریب قارچ عامل پوسیدگی سفید و قارچ عامل پوسیدگی قهوهای انجام شد. الیاف تهیه شده تحت چهار سطح تیمار شیمیایی (زمان استیلاسیون صفر، 30، 90 و 270 دقیقه) قرار گرفته و بعد اقدام به ساخت تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF) گردید که با در نظر گرفتن سه تکرار برای هر سطح از تیمارها، ...
بیشتر
چکیده این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تیمار شیمیایی استیلاسیون در جلوگیری از تخریب قارچ عامل پوسیدگی سفید و قارچ عامل پوسیدگی قهوهای انجام شد. الیاف تهیه شده تحت چهار سطح تیمار شیمیایی (زمان استیلاسیون صفر، 30، 90 و 270 دقیقه) قرار گرفته و بعد اقدام به ساخت تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF) گردید که با در نظر گرفتن سه تکرار برای هر سطح از تیمارها، در مجموع 12 تخته آزمایشگاهی ساخته شد. نتایج در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی متعادل تحت آزمایش فاکتوریل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بهدست آمده نشان داد با افزایش شدت تیمار استیلاسیون مقاومت بیولوژیک تختهها افزایش قابل ملاحظهای پیدا کرد. بهطوریکه بالاترین میزان کاهش وزن پس از 16 هفته مجاورت با قارچ عامل پوسیدگی سفید و قهوهای، مربوط به نمونههای شاهد (تیمار نشده) بودند که بهترتیب برابر با 96/39 و 31/49 درصد بود و پایینترین میزان کاهش وزن مربوط به نمونههای تیمار شده در شدت استیلاسیون 8/15 درصد بود که بهترتیب برابر با 605/1 و 93/16 درصد بود. به عبارت دیگر با افزایش شدت استیلاسیون تا 16% افزایش وزن، شدت تخریب قارچ رنگینکمان در طی 16 هفته به میزان 3/95% کاهش یافت، که این نکته در مورد قارچ پوسیدگی قهوهای به حدود 44/66% رسید. بنابراین نتایج بهدست آمده حکایت از تأثیر مثبت استیلاسیون در جلوگیری از تخریب قارچی داشت.
