شیمی چوب
صدیقه افراز؛ سید خلیل حسینی هاشمی
چکیده
در این بررسی عصاره پوست تنه درخت سرخدار (Taxus baccata L.) رویش یافته در ذخیره گاه جنگل افرا تخته علی آباد کتول واقع در استان گلستان به کمک حلال استون و به روش سوکسله استخراج گردید و سپس ترکیب های شیمیایی موجود در آن مورد شناسایی قرار گرفت. پوست دیسک های تهیه شده جداسازی و به آرد تبدیل شد. سپس عصاره محلول در حلال استون بر طبق روش استاندارد TAPPI ...
بیشتر
در این بررسی عصاره پوست تنه درخت سرخدار (Taxus baccata L.) رویش یافته در ذخیره گاه جنگل افرا تخته علی آباد کتول واقع در استان گلستان به کمک حلال استون و به روش سوکسله استخراج گردید و سپس ترکیب های شیمیایی موجود در آن مورد شناسایی قرار گرفت. پوست دیسک های تهیه شده جداسازی و به آرد تبدیل شد. سپس عصاره محلول در حلال استون بر طبق روش استاندارد TAPPI تهیه گردید. به منظور سایلیل دار کردن ترکیب ها، مقداری از پودر خشک عصاره در یک ویال شیشه ای ریخته شد و مواد مشتق ساز (پیریدین، BSTFA و TMCS 1%) به آن اضافه شد و نمونه برای شناسایی به دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC/MS) تزریق گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین درصد عصاره استونی پوست سرخدار 63/13 درصد بود. به طور کلی 46 ترکیب در پوست سرخدار مورد شناسایی قرار گرفت. عمده ترین ترکیب های مورد شناسایی شامل: تترا سیلوکسان، دکا متیل- (80/14%)، هگزا دکانوییک اسید، هیدروکسی استر (24/11%)، 3-(3- آمینو پروپیل)-6-(3،3- دی متیل آلیل آمینو) پیورین (85/9%)، دی- ریبوفورانوز، 1، 2، 3، 5- تتراکیس-O-(هیدروکسی)- (31/9%) و 2- متیل پایرولو]1، 2-a[ پایرازین-1(H2)-ان (73/6%) بودند. ترکیب های شیمیایی متفاوتی از جمله فنولی، فلاونویید، آلکالویید، اسید چرب، استر اسید چرب، قند، آلکان، الکل چرب، قند الکلی و استرویید در عصاره استونی پوست سرخدار یافته شد که بعضی از آنها را می توان به عنوان مواد حفاظتی برای از بین بردن موجودات مخرب چوب سنتز کرد. مهمترین ترکیب های سیتوتوکسیک و ضد سرطان شناسایی شده در عصاره استونی پوست سرخدار، 4- پیپریدینون، 2، 2، 6، 6- تترا متیل (19/0%) و فنول، 2، 4- بیس(1، 1- دی متیل اتیل)- (34/3%) بود.
مدیریت و اقتصاد چوب
لطیف نظری؛ سید خلیل حسینی هاشمی
چکیده
در این تحقیق اثرات مستقل و متقابل آفت کش های آلی پروپیکونازول، تبوکونازول و کلروتالونیل با کیلیت کننده فلز اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) و آنتی اکسیدان هیدروکسی تولوئن بوتیل دار (BHT) در غلظت های مختلف 50، 150، 250، 350 و ppm 450 در برابر قارچ مولد پوسیدگی سفید رنگین کمان (Trametes versicolor) مورد آزمون قرار گرفت. در زیر هود لامینار، به میزان 25 میلی ...
بیشتر
در این تحقیق اثرات مستقل و متقابل آفت کش های آلی پروپیکونازول، تبوکونازول و کلروتالونیل با کیلیت کننده فلز اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) و آنتی اکسیدان هیدروکسی تولوئن بوتیل دار (BHT) در غلظت های مختلف 50، 150، 250، 350 و ppm 450 در برابر قارچ مولد پوسیدگی سفید رنگین کمان (Trametes versicolor) مورد آزمون قرار گرفت. در زیر هود لامینار، به میزان 25 میلی لیتر از محیط کشت استریل در داخل پتریدیش ها ریخته شد. سه دیسک آنتی بیوگرام استریل (با موقعیت مثلثی شکل) روی محیط کشت قرار داده شد. به کمک نمونه بردار به میزان 20 میکرولیتر محلول حفاظتی استریل شده بر روی هر یک از دیسک ها به طور جداگانه ریخته شد. سپس به مقدار 5 میلی متر از پلاگ میسیلیوم قارچ در مرکز پتریدیش ها قرار داده شد. پتریدیش ها به مدت یک هفته در داخل انکوباتور قرار داده شدند. روزانه به مدت یک هفته، رشد میسیلیوم قارچ و اثرات بازدارندگی محلول های حفاظتی مختلف در برابر قارچ، مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که آفت کش کلروتالونیل به تنهایی هیچ اثر بازدارندگی بر روی رشد قارچ نداشته است، در حالی که آفت کش های پروپیکونازول و تبوکونازول به تنهایی اثر معنی داری در غلظت های مختلف بر روی رشد قارچ داشته اند. در بررسی اثر هم افزایی (سینرژیک) آفت کش های پروپیکونازول، تبوکونازول و کلروتالونیل با افزودنی های غیر آفت کش EDTA و BHT این طور یافته شده است که بین آفت کش پروپیکونازول و کیلیت کننده فلز EDTA در غلظت بالا مانند ppm 450 اثر هم افزایی وجود داشته است، اما در ترکیب با بقیه محلول ها، اثر هم افزایی یافته نشده است. همچنین، هیچگونه اثر هم افزایی بین آفت کش های تبوکونازول و کلروتالونیل با سایر محلول های حفاظتی یافته نشده است.
سید خلیل حسینی هاشمی؛ علی باقری؛ وحیدرضا صفدری؛ حسن صادقی فر
چکیده
چوب گونه اقاقیا[1] از دوام بیولوژیکی بسیار زیادی برخوردار است، به طوری که درخت آن به صورت پراکنده به‌عنوان یکی از گونههای دستکاشت در بیشتر نقاط کشور بخصوص در نواحی نیمه‌خشک و خشک به‌منظور تثبیت نیتروژن خاک کاشته شده است. استخراج مواداستخراجی این گونه با استفاده از حلال هگزان، به روش خیساندن در حلال و در مدت زمان 15 روز انجام ...
بیشتر
چوب گونه اقاقیا[1] از دوام بیولوژیکی بسیار زیادی برخوردار است، به طوری که درخت آن به صورت پراکنده به‌عنوان یکی از گونههای دستکاشت در بیشتر نقاط کشور بخصوص در نواحی نیمه‌خشک و خشک به‌منظور تثبیت نیتروژن خاک کاشته شده است. استخراج مواداستخراجی این گونه با استفاده از حلال هگزان، به روش خیساندن در حلال و در مدت زمان 15 روز انجام شد. میانگین درصد مواداستخراجی هگزانی چوب درون اقاقیا 4/8 درصد تعیین گردید. شناسایی ترکیب‌های شیمیایی در نمونههای استخراج شده با استفاده از دستگاه GC/MS انجام شد. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد که با درصدهای متفاوتی فقط در چوب‌درون وجود دارند. فراوانترین ترکیب موجود در عصاره هگزانی چوب درون اقاقیا، هگزا دکانوییک اسید، به صورت مشتق تری متیل سایلیل استر، به میزان 39/13 درصد بوده که از دسته اسیدهای چرب اشباع شده است. مهمترین اسیدهای چرب اشباع نشده شناسایی شده در چوب‌درون این گونه شامل 9، 12- اُکتا دکا دیانوییک اسید (Z،Z)- (10/10 درصد) میباشد. از فراوانترین آلکانهای شناسایی شده در چوب‌درون این گونه، تترادکان (88/6 درصد) و هگزادکان (15/6)، بود. همچنین اسکوالن به‌عنوان یکی از روغنهای هیدروکربنی به میزان 17/1 درصد شناسایی شده است که در صنعت سرم‌سازی برای از بین بردن بیماریهای ویروسی حیوانات از آن استفاده شد. [1]-Robinia spp.
وحیدرضا صفدری؛ سید پیمان هاشمی بیگزادمحله؛ اصغر تابعی؛ سید خلیل حسینی هاشمی
چکیده
گیاه توتون (Nicotianatabacum L.) ازجمله گیاهان غیرچوبی است که پس از مصرف برگ آن در صنایع دخانیات، پسماند ساقه آن را میتوان در صنایع تولید کاغذ و فرآوردههای چند سازهی چوبی مورد استفاده قرار داد. اما استفاده بهینه از این ماده بیولوژیک غیرچوبی مستلزم شناخت ویژگیهای آناتومیکی، مورفولوژیکی و ترکیب‌های شیمیایی آن است. از ساقههای گیاه ...
بیشتر
گیاه توتون (Nicotianatabacum L.) ازجمله گیاهان غیرچوبی است که پس از مصرف برگ آن در صنایع دخانیات، پسماند ساقه آن را میتوان در صنایع تولید کاغذ و فرآوردههای چند سازهی چوبی مورد استفاده قرار داد. اما استفاده بهینه از این ماده بیولوژیک غیرچوبی مستلزم شناخت ویژگیهای آناتومیکی، مورفولوژیکی و ترکیب‌های شیمیایی آن است. از ساقههای گیاه توتون واریته کوکر 347 (Nicotianatabacum L. 'Coker 347') که به طور نسبتاً وسیعی در مزارع استان گیلان کشت گردید بهطور تصادفی نمونهبرداری و خواص آناتومیکی در سه مقطع مماسی، عرضی و شعاعی و همچنین ویژگیهای مورفولوژیکی شامل طول و ضخامت فیبر و ضرایب بیومتری اشتقاق یافته از آن (شاخص درهم‌رفتگی، شاخص رونکل و ضریب انعطافپذیری) در سه ارتفاع (5%، 50% و 75%) و همچنین ترکیب‌های شیمیایی آن از قبیل مقدار سلولز، لیگنین، خاکستر، آلفا سلولز و همیسلولز آن مطابق با استانداردهای مربوطه با پوست و بدون پوست مورد بررسی و نتایج آن از طریق طرح آماری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ترکیب‌های شیمیایی ساقه توتون در حد مطلوبی است. اما رابطه شاخص درهم‌رفتگی (نسبت طول به قطر الیاف) در الیاف ساقه گیاه توتون از بسیاری از الیاف زراعی و پهنبرگان کمتر بود، در نتیجه پیشبینی میشود که کاغذ تولیدی آن از مقاومت به پارگی چندان مطلوبی برخوردار نباشد، ولی رابطه شاخص رونکل (نسبت دو برابر ضخامت دیواره به قطر الیاف) آن نزدیک به محدوده پهنبرگان و بسیاری از گیاهان غیرچوبی بود، و در نتیجه انتظار میرود کاغذ تولیدی از مقاومت به کشش، ترکیدگی و تا خوردگی قابل قبولی برخوردار باشد.
وحید رضا صفدری؛ بهزاد شعبانی؛ سید خلیل حسینی هاشمی؛ مهران روح نیا؛ ویلما بایرام زاده
چکیده
آلایندههای هوا بهخصوص آلایندههای حاصل از سوخت خودروها نمیتواند بر روی ویژگیهای آناتومی و مورفولوژی بافت چوب درختان بیتأثیر باشد. بنابراین به منظور بررسی این موضوع از کاجهای الداریکا (Pinus eldarica) واقع درپارک چیتگر که از یک سو به بزرگراه پرتردد "تهران-کرج" (منطقه آلوده) و از سوی دیگر به سلسه جبال البرز منتهی میشود (منطقه ...
بیشتر
آلایندههای هوا بهخصوص آلایندههای حاصل از سوخت خودروها نمیتواند بر روی ویژگیهای آناتومی و مورفولوژی بافت چوب درختان بیتأثیر باشد. بنابراین به منظور بررسی این موضوع از کاجهای الداریکا (Pinus eldarica) واقع درپارک چیتگر که از یک سو به بزرگراه پرتردد "تهران-کرج" (منطقه آلوده) و از سوی دیگر به سلسه جبال البرز منتهی میشود (منطقه پاک) و همچنین از منطقه میان دو منطقه اخیر (نیمهآلوده) توسط مته سال‌سنج نمونه چوبی استخراج شد. پس از عملیات تطابق زمانی حلقههای رویشی 5 سال اخیر از سایر حلقههای رویشی جدا شده و ویژگیهای آناتومی مقطع عرضی، شامل نحوه گذر تراکئید از بخش بهاره به تابستانه، ضخامت دیواره مماسی در تراکئیدهای دو ردیف آخر بخش تابستانه، تعداد اشعه چوبی در واحد طول و فراوانی مجاری مترشحه در حد دایره‌های رویشی و ویژگیهای مورفولوژیکی تراکئیدها در سالهای متناظر سه منطقه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که الگوی رویشی درختان کاج سه منطقه تقریباً یکسان بوده است، فقط در بعضی از سالها متوسط رویش درختان آلوده کمی بیشتر از سایر نقاط بوده است. تعداد مجاری مترشحه صمغی و تعداد اشعه در واحد طول و همچنین دایره‌های رویشی کاذب در سالهای رویشی مربوط به منطقه آلوده و نیمهآلوده، بهخصوص سالهای 84 و 85 نسبت به سال متناظر خودش در منطقه پاک بیشتر بود. همچنین طول تراکئید، ضخامت دو دیواره و ضخامت حفره چوبهای منطقه پاک بیش از دو منطقه آلوده و نیمهآلوده بوده است. بهطور کلی از دادههای حاصل از این پژوهش میتوان اینگونه استنباط نمود که آلایندههای هوا علاوه بر تأثیر بر روی متوسط رویش درختان، باعث کاهش کیفیت چوب تولیدی درختان کاج می‌شوند.
فیزیک و آناتومی
محمد رضا نیک سرشت سیگارودی؛ وحیدرضا صفدری؛ محمد جواد سپیده دم؛ سید خلیل حسینی هاشمی
چکیده
نحوة شناسایی الیاف کاغذ ازجمله موارد بسیار مهم برای صنایع خمیرکاغذ و بسیاری از سازمانهاست. بنابراین در این پژوهش هدف این است تا ویژگیهای آناتومیکی مؤثر در شناسایی الیاف کاغذ مورد بررسی قرارگیرد. پیش از شناسایی الیاف کاغذ،به منظور شناخت بهتر از ویژگیهای آناتومی الیاف کاغذ، ویژگیهای آناتومیکی الیاف گونه های سوزنیبرگ، ...
بیشتر
نحوة شناسایی الیاف کاغذ ازجمله موارد بسیار مهم برای صنایع خمیرکاغذ و بسیاری از سازمانهاست. بنابراین در این پژوهش هدف این است تا ویژگیهای آناتومیکی مؤثر در شناسایی الیاف کاغذ مورد بررسی قرارگیرد. پیش از شناسایی الیاف کاغذ،به منظور شناخت بهتر از ویژگیهای آناتومی الیاف کاغذ، ویژگیهای آناتومیکی الیاف گونه های سوزنیبرگ، پهنبرگ، و غیرچوبی مهم در صنایع کاغذسازی مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس کاغذهای تولیدی 3 کارخانه بسیار مهم کاغذسازی در ایران (5 نوع کاغذ مختلف) که منابع اولیه بکار رفته در آنها منابع مخلوط جنگلی، خمیر وارداتی و کاغذهای باطله میباشد نمونهبرداری و بررسی شد. از کاغذهای تولیدی مطابق با استانداردISO 9184-1 (ISO 1990)، نمونههای لام آزمایشگاهی تهیه شد و از ویژگیهای آناتومیکی مندرج در اطلس‌های معتبر آناتومی برای شناسایی الیاف گونههای چوبی و غیرچوبی در کاغذ کمک گرفته شد و در نهایت ویژگیهای مهم آناتومیکی نیز ثبت گردید. نتایج نشان داد که شناسایی الیاف کاغذ کاملاً امکان‌پذیر میباشد. در شناساییالیاف سوزنیبرگان نوع پونکتواسیونهای واقع در میدان تقاطع(کراس فیلد) و در الیاف پهنبرگان، شکل آوندها، دریچه آوندی، پونکتواسیون بین آوند و اشعه و پونکتواسیون بین آوندی از مهمترین ویژگیهای آناتومی در شناسایی بودند. پارانشیمها و همچنین شکل و ویژگی بیومتری فیبرها در گونههای مختلف الیاف چوبی با یکدیگر شبیه بوده و به همین جهت در شناسایی مؤثر واقع نشدند. اما پارانشیمها، آوندها و سلولهای اپیدرمال در شناسایی الیاف غیرچوبی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
مدیریت و اقتصاد چوب
مهدی مدیر زارع؛ سید خلیل حسینی هاشمی؛ امیر نوربخش؛ وحیدرضا صفدری
چکیده
در این بررسی اثر قارچ‌های مولد پوسیدگی سفید و قهوه‌ای بر چند سازه باگاس پلی- پروپیلن در 5 تکرار و 3 تیمار 8، 12و16 هفته بررسی شد. این چند سازه با اختلاط 40 درصد الیاف باگاس و 60 درصد پلیپروپیلن و2 درصد انیدریک مالئیک کرافت شده پلی‌پروپیلنی با روش پرس مسطح در مو سسه تحقیقاتی البرز ساخته شده و قابلیت بازیافت دارد. نمونه‌ها پس از کشت ...
بیشتر
در این بررسی اثر قارچ‌های مولد پوسیدگی سفید و قهوه‌ای بر چند سازه باگاس پلی- پروپیلن در 5 تکرار و 3 تیمار 8، 12و16 هفته بررسی شد. این چند سازه با اختلاط 40 درصد الیاف باگاس و 60 درصد پلیپروپیلن و2 درصد انیدریک مالئیک کرافت شده پلی‌پروپیلنی با روش پرس مسطح در مو سسه تحقیقاتی البرز ساخته شده و قابلیت بازیافت دارد. نمونه‌ها پس از کشت در داخل ظروف مخصوص موسوم به ظروف Kolle قرار گرفتند و سپس به داخل انکوباتور انتقال داده شدند و در دمای 5/23 سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 75 درصد قرار گرفتند و پس از پایان هر تیمار اندازه‌گیری‌های لازم جهت دستیابی به نتایج صورت گرفتند. میزان درصد پوشش میسیلیوم در نمونه‌ها اولین فاکتور مورد ارزیابی بود که در آن پیشرفت قارچ مولد پوسیدگی سفید در 8 هفته اول به نسبت قارچ مولد پوسیدگی قهوه‌ای تا حدودی کمتر بود و پس از 12 و 16 هفته درصد پوشش میسیلیوم بر روی تمام نمونه‌ها 100 درصد شد در نهایت میزان تخریب و اثر ناخن طبق معیار ویلیتنیر ارزیابی شد که میزان تخریب توسط قارچ مولد پوسیدگی قهوه‌ای کمتر از سفید بوده و در قارچ مولد پوسیدگی سفید تخریب بیشتر بود. میزان درصد کاهش وزن نمونه‌ها در پوسیدگی سفید بیشتر از پوسیدگی قهوه‌ای بوده و پس از طی زما ن های 8، 12 و16 هفته کاهش وزن معنی‌دار بوده است. با استفاده از دستگاه ساناتام که مخصوص اندازه‌گیری سختی چوب پلاستیک بوده میزان کاهش سختی نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که میزان کاهش سختی در نمونههای تحت تاثیر پوسیدگی سفید کمی بیشتر از نمونههای در معرض قارچ‌های مولد پوسیدگی قهوه‌ای بود.
